ຂໍ້ແນະນຳກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນ ແລະ ກຳຈັດຫອຍສັດຕູເຂົ້າ
ຫອຍກິນເຂົ້າ ມີຊື່ວິທະຍາສາດວ່າ : Pomocea SP.ພົບເຫັນໃນລາວມີ 2 ຊະນິດຄື : ຊະນິດເປືອກຫຸ້ມສີຂຽວເຂ້ັມປົນສີນໍ້າຕານ ( P. lnsuສlarus) ມີຮູບຮ່າງ ແລະ ຂະໜາດຄ້າຍຄືຫອຍໂຂ່ງ, ຫອຍປັງ ຖ້າສັງເກດໃຫ້ດີເຫັນວ່າຫອຍກິນເຂົ້າກວ້າງກວ່າ, ກົ້ນຂອດ ແລະ ບໍ່ແຫຼມປານໃດ, ເປືອກບາງ ແລະ ຜ່ອຍເມື່ອທຸບຈະແຕກງ່າຍ, ລຳຕົວຫອຍຫຸ້ມດ້ວຍເປືອກທີ່ກ້ຽງດີມີຝາ ແລະ ໄງດຽວຂ້ອນຂ້າງມົນ ແລະ ໃຫຍ່, ຫົວຂອງຫອຍຈະເປັນແຜ່ນແຂໆ ແລະ ລື່ນອອກຈາກໂຕຫົວມີປາກ ແລະ ອະໄວຍະວະຄ້າຍໜວດໜຶ່ງຄູ່ ປາຍແຫຼມສ້ັນກວ່າໜວດໃຊ້ຮັບຄວາມຮູ້ສຶກ, ມີໜວດໜຶ່ງຄູ ແລະ ຕາໜຶງຄູ່, ມີແຂ້ວໜຶ່ງຄູ່ເປັນດານແຂງໆ ໃຊ້ກັດຕົ້ນໄມ້ໃບຫຍ້າ. ຫອຍເຄື່ອນທີ່ໂດຍໃຊ້ກ້າມຊີ້ນທີ່ເປັນແຜ່ນຍາວເອີ້ນວ່າ ຕີນຫອຍເພື່ອຄານໄປຕາມໜ້າດິນ ຫຼື ພື້ນນໍ້າ
1. ລັກສະນະການທຳລາຍ
ທຳລາຍຕົ້ນເຂົ້າໂດຍກັດກິນໃບ ແລະ ກ້ານໃບ ໂຕທີ່ຢູ່ໄກ້ໜ້ານໍ້າມັກທຳລາຍເຂົ້າທີ່ປັກດຳໃໝ່ ຫາເຂົ້າແຕກກໍສູງສຸດ ແລະ ເມື່ອເຂົ້າແກ່ກໍ່ກັດກິນຮາກເຂົ້າ. ມັກກິນພືດອ່ອນ ແລະ ມີຢາງ .
2. ວົງຈອນຊີວິດ ແລະ ການແຜ່ພັນ
ຈຳແນກເພດ ຂອງຫອຍກິນເຂົ້າຖ້າໂຕຜູ້ຝາ ແລະ ໄງຈະໂນນຢູ່ຈຸດກາງຂອງຝາ ມີອະໄວຍະວະເພດ ເປັນຮູບທ່ໍຍາວສີຂາວເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ ແລະ ຖ້າໂຕແມ່ກໍ່ຈະຫຼຸບລົງເລັກນ້ອຍ. ຫອຍໂຕເຕັມໄວຈະມີອາຍຸ 3 ເດືອນ ມີນໍ້າໜັກປະມານ 5 ກຣາມ, ໂຕແມ່ມີໄຂ່ໃນທ້ອງກ່ອນຈຶ່ງເລີ່ມປະສົມພັນໂດຍຈັບຄູ່ກັນຢູ່ຫຼາຍຊົ່ວໂມງ, ຈາກນັ້ນ 1-2 ວັນຕໍ່
ມາໂຕແມ່ໄຂ່ອອກ ຊິ່ງສ່ວນຫຼາຍແມ່ນເວລາກາງຄືນໂດຍໄຕ່ຂື້ນຕົ້ນພືດ ແລະ ຫຼັກໄມ້ທີ່ມີລະດັບສູງກວ່າໜ້ານໍ້າ ໄຂ່ທີ່ອອກໃໝ່ຈະຫຸ້ມດ້ວຍຢາງ ຕໍ່ມາຈ່ຶງກ້າມ ແລະ ແຂງຕົວເຂົ້າ ໄຂ່ຈັບກັນເປັນກຸ່ມ ມີສີບົວ ກຸ່ມໜຶ່ງຍາວປະມານ 1- 5 ຊຕມ ໃນແຕ່ລະກຸ່ມມີໄຂ່ປະມານ 400-3000 ໜ່ວຍພາຍໃນ 7-12 ວັນໄຂ່ຈະເປັນສີຂາວ ແລະ ສີຂີ້ເທົ່າກ່ອນຈະເບາະເປັນຕົວອ່ອນ ຫອຍນ້ອຍຂະໜາດເທົ່າຫົວເຂັມໝຸດຈະກິນໄຮນໍ້າ ແລະ ຈະເລີນເຕີບໂຕວ່ອງໄວ. ເມື່ອອາຍຸໄດ້ 3 ເດືອນຈະກາຍເປັນໂຕແກ່ເຕັມໄວ ແລະ ສາມາດສຶບພັນໄດ້ ຫອຍທີ່ອອກໄຂ່ແລ້ວປະມານ 4 -10 ວັນສາມາດປະສົມພັນ ແລະ ອອກໄຂ່ໄດ້ອີກໃນລະດູຝົນຈະໄຂ່ໄດ້ເຖີງ 10 – 14 ຄ້ັງ / ເດືອນ ແລະ ອອກໄຂ່ໄດ້ຕະຫຼອດປີ,ຕະຫຼອດຊົ່ວອາຍຸຂອງຫອຍແມ່ນ 2-3 ປີ .
3. ວິທີປ້ອງກັນ ແລະ ກຳຈັດ
ວິທີດີທີ່ສຸດກໍ່ຄືແບບ ປະສົມປະສານໂດຍໃຊ້ຫຼາຍເຕັກນິກວິທີການ ຄື:
# ເຕັກນິກການປ້ອງກັນ
• ຫຼີກເວ້ັນການເຄື່ອນຍ້າຍຫອຍໄປລ້ຽງ ຫຼື ປ່ອຍໃນທ້ອງຖີ່ນອື່ນ.
• ເປ່ັງນໍ້ານາອອກຫຼັງຈາກປັກດຳ ຫຼື ຈົ່ງໄວ້ໜ້ອຍທີ່ສຸດ 1 ຊຕມ.
• ປ້ານຄັນນາໃຫ້ສູງດີ ແລະ ໝັ່ນອັດບ່ອນຮົ່ວໄຫຼ, ຢູ່ບ່ອນເປັ່ງນໍ້າເຂົ້າອອກນາຕ້ອງໃນໃສ່ຕາໜ່າງກັນໄວ້ເພື່ອບໍ່ໃຫ້
ຫອຍລັກລອດເຂົ້າມາ .
# ວິທີການປາບ
• ເກັບກຸ່ມໄຂ່ ແລະ ໜ່ວຍຫອຍ ດ້ວຍມື ປະຕິບັດໄດ້ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ທິດລະຄ້ັງຢ່າງນ້ອຍ.
• ໃຊ້ດາງກວດໃນໄຮ່ນາທີ່ຄາດແລ້ວກ່ອນປັກດຳ ຫຼື ໃຊ້ໃບໝາກຫຸ່ງ, ໃບຈຳປາ, ໃບມັນຕົ້ນ, ເປືອກໝາກນັດ, ໝາກແຕງ ແລະ ເສດອາຫານຢ່າງໃດໜຶ່ງໄປວາງໄວ້ເປັນຈຸດລຽບຕາມຄັນນາເພື່ອລໍ້ເກັບຫອບແບບງ່າຍໆ.
• ທຳລາຍໄຂ່ເປັນວິທີການທີ່ມີປະສິດທິພາບດີ.
• ເຮັດຮ່ອງລຽບຕາມຄັນນາຂະໜາດ 40 X 40 X 20 ເວ ລາແດດກ້າຫອຍຈະມາທ້ອນກັນຢູ່ຮ່ອງສະດວກໃນການ ເກັບ.
• ປ່ອຍຝຸງເປັດລົງນາກ່ອນການປັກດຳ ຫຼື ພາຍຫຼັງປັກດຳໄດ້ 30 ວັນ.
• ໃຊ້ສານເຄມີປາບຄວນເປັນວິທີສຸດທ້າຍ, ຖ້າຫາກມີການລະບາດຂອງຫອຍຫຼາຍເກີນຄວນໃນທັນທີຫຼັງ ຈາກປັກດຳແລ້ວ /.
ສານທີ່ຄວນໃຊ້ໄດ້ແກ່ :
• ນີໂຄລຊາໄມ (Niclosamide) ຫຼື ໄບລຸດໄຊ bay lucide ) ໃຊ້ປະສົມນໍ້າສີດ ຫຼື ຫົດໃນອັດຕາ 5 ບ່ວງແກງ
(50 ກລ / ໄລ່) ປະສົມນໍ້າປະມານ 40 ລິດ ໃສ່ໃນລະດັບນໍ້ານາບໍ່ເກີນ 5 ຊຕມ /.
• ເມທອນດີໄຮ ຫຼື ແອງໂກຣສະລັກເປັນເມັດສີບົວໃຊ ຫ່ວານໃນອັດຕາ 0.5 ກິໂລ / ໄລ່ ໃນລະດັບນໍ້າບໍ່ເກີນ 5 ຊຕມ.
• ຄອບເປີຊັນເຟດເປັນຝຸ່ນສີຟ້າ ໃຊ້ປະສົມນໍ້າໃນອັດຕາ 1 ກລ / ໄລ່ ປະສົມນໍ້າ 80 ລິດ ສີດ ຫຼື ຫົດດ້ວຍບົວຫົດຜັກ
# ຂໍ້ຄວນຈຳ
ກ່ອນຈະໃຊ້ຢາຂ້າຫອຍຄວນເປັ່ງນໍ້າອອກໃຫ້ຈົ່ງໄວ້ພໍຖ້ວມຂັງທົ່ວໄຮ່ນາ ຍັງປະມານ 5 ຊຕມ ເພາະຖ້າລະດັບນໍ້າໜ້ອຍ ຫອຍຈະເຂົ້າຝັງຕົວໃນດິນເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ແລ້ວຈະບໍ່ຖືກຢາ ຫຼື ຖ້າລະດັບນໍ້າຫຼາຍໂພດຢາຈະຈືດຈາງ ແລະ ກໍ່ສີ້ນເປືອງຢາອກີດ້ວຍ. ດີແທ້ການໃຊ້ຢາຄວນເປັນຕອນແລງ ໄກ້ຄ່ຳຍາມອາກາດເຢັນເວລານີ້ຫອຍຈະຂື້ນຈາກດິນ ມາກິນອາຫານທຸກຕົວ ຖ້າບ່ອນໃດນໍ້າເລິກຕ້ອງສີດ ແລະ ຫ່ວານຢາເພີ່ມຂື້ນ ຫ້າມໃຊ້ຢາແອນໂດຊັນແຟນເພາະເປັນຢາອັນຕະລາຍສູງຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ .
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: file:///C:/Users/HP/Downloads/Sqw4IeIjR8dr62go.pdf
https://www.rakbankerd.com/agriculture/hilight-view.php?id=22&s=tblheight
https://www.technologychaoban.com/agricultural-technology/article_80921