ສາລີ, ຖົ່ວດຳ ແລະ ໝາກມ່ວງ ແລະ ໝາກມ່ວງເປັນພືດເສດຖະກິດທີ່ສຳຄັນຊະນິດໜຶ່ງຂອງປະເທດລາວ ແລະ ນອນຢູ່ໃນຍຸດທະສາດຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ໃນການສົ່ງເສີມຜະລິດປ້ອນໂຮງງານອຸດສະຫະກຳແປຮູບຂາຍສົ່ງພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ. ເປັນພືດທີ່ຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ດີໃນເກືອທຸກສະພາບ ນິຍົມປູກກັນຫຼາຍໃນທຸກພາກໃນລະດູຝົນ. ສ່ວນລະດູແລ້ງປູກຢູ່ພາກເໜືອ ແລະ ນິຍົມປູກຫຼາຍກວ່າພາກອື່ນໆ ແມ່ນປູກຢູ່ພາກກາງ(ເປັນພື້ນທີ່ທົ່ງພຽງ) ແລະ ທີ່ມີລະບົບນໍ້າຊົນລະປະທານ. ເຕັກນິກການປູກສາລີປະສົມກັບຖົ່ວກໍ່ເປັນວິທີການໜຶ່ງທີ່ສາມາດເພີ່ມລາຍໄດ້ໃຫ້ແກ່ຊາວກະສິກອນໄດ້ ເນື່ອງຈາກການນຳໃຊ້ພື້ນທີ່ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດຫຼາຍທີ່ສຸດ.

1. ການກຽມພື້ນທີ່
ລະດູຝົນຕົກ 1 -2 ຄັ້ງແລ້ວຄວນໄຖດິນ 1- 2 ຄັ້ງ ແລະ ຄາດປັບໜ້າດິນໃຫ້ຮາບພຽງດີ. ສະເພາະໃນພື້ນທີ່ເຂດນໍ້າຖ້ວມ ຄວນຍົກເປັນຄູໃຫ້ສູງໃນລະດັບ 40-50 ຊມ, ຄວາມກວ້າງຂອງໜານ 80 ຊມ, ໃນລະດູແລ້ງເຂດທີ່ມີຊົນລະປະທານ. ຫຼັງຈາກເກັບກ່ຽວເຂົ້ານາປີແລ້ວຕ້ອງໄດ້ໄຖ ແລະ ຄາດ ໃນເວລາດິນຍັງມີຄວາມຊຸ່ມຢູ່ ແລະ ປັບໜ້າດິນໃຫ້ຮາບພຽງດີ, ສ່ວນການກຽມພື້ນທີ່ການປູກໝາກມ່ວງແມ່ນປູກສະລັບຫວ່າງໂດຍເຮັດເປັນຄູນປູກ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ນໍ້າຖ້ວມເຖິງເຫງົ້າຕົ້ນ, ການຂຸດຮ່ອງຂະໜາດກວ້າງຢ່າງນ້ອຍ 1,5 ແມັດ, ສ່ວນຄວາມຍາວຂອງຮ່ອງແມ່ນແລ້ວແຕ່ຂະໜາດຂອງພື້ນທີ່ ຖ້າຍົກສູງວິດຈາກນໍ້າຍິ່ງດີຮາກກໍ່ຈະເລີນເຕີບໂຕເຕັມທີ່. ເມື່ອຂຸດຮ່ອງແລ້ວຕາກດິນໃຫ້ແຫ້ງກ່ອນ ຫຼື ຫາກດິນໜຽວຫຼາຍຈະຕ້ອງປັບປຸງດິນໃຫ້ມີຄວາມອຸດົມສົມບູນໂດຍການໃສ່ຝຸ່ນຄອກ, ຝຸ່ມບົ່ມ, ຝຸ່ນໝັກ ແລະ ປູກຂາວ ເພື່ອແກ້ຄວາມເປັນກົດເປັນດ່າງຂອງດິນຈັບຕົວກັນແໜ້ນ, ການປັບປຸງດິນໃຫ້ມີຄວາມອຸດົມສົມສົມແມ່ນເປັນປັດໃນສຳຄັນໃນການປູກແບບຍົກຮ່ອງ ເພາະດິນທີ່ຂຸດຂື້ນມານັ້ນອາດຈະໜຽວໂພດ.

2. ການປູກສາລີ, ຖົ່ວດຳ ແລະ ປູກໝາກມ່ວງ
ການປູກສາລີໃຊ້ໄລຍະຫ່າງຂອງແຖວ ຫາ ແຖວ 75 ຊມ, ໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງຕົ້ນ 50 ຊມ, ຖ້າເປັນດິນແຄມນໍ້າແຕ່ມີຄວາມອຸດົມສົມບູນດີໃຫ້ປູກ 80 X 40 ຊມ, ຂຸມເລິກ 3-4 ຊມ ຖ້າເປັນເຂດນໍ້າຖ້ວມຄວນຍົກຄູໃຫ້ສູງຂື້ນ 60 ຊມ, ປູກຂຸມລະ 2 ແມັດ, ຫຼັງຈາກປູກໄດ້ 7-10 ວັນ ໃຫ້ປູກສ້າມຄືນໃສ່ຂຸມທີ່ບໍ່ແຕກງອກຂື້ນມາ ແລະ ປະມານ 2 ອາທິດ ໃຫ້ຖອນແຍກຕົ້ນທີ່ອ່ອນແອອອກໃຫ້ເຫຼືອຂຸມລະ 1 ຕົ້ນ. ປູກດ້ວຍມືໃຊ້ແນວພັນ 15 ກິໂລ ຫາ 18 ກິໂລ /ເຮັກຕາ
ຫຼັງຈາກນັ້ນ ເມື່ອສາລີເຂົ້າສູ່ໄລຍະສຸກແກ່ ຄວນປູກຖ້ວມດຳໃສ່ກ່ອນທີ່ສາລີຈະເກັບກ່ຽວ 30 ວັນ ເພາະຊ່ວງນີ້ແສງຈະສາມາດສ່ອງຜ່ານຕົ້ນສາລີລົງມາສູ່ພື້ນດິນໄດ້ ໂດຍປູກໃສ່ຊ່ວງລະຫວ່າງແຖວຂອງຕົ້ນສາລີ
ການປູກໝາກມ່ວງໃນເຂດພື້ນທີ່ຕໍ່າເຮົາສາມາດປະຕິບັດໄດ້ຄືກັນກັບເຂດພື້ນທີ່ເນີນສູງໂດຍຂຸດຂຸມປູກປະມານ 50 X 50 X 50 ຊມ ແລະ ໃຊ້ໄລຍະຫ່າງປະມານ 7-8 ແມັດ, ໂດຍກ່ອນປູກຄວນໃສ່ຝຸ່ນຄອກຮ່ອງພື້ນທີ່ມີນໍ້າຖ້ວມຄວນຍົກຄູໃຫ້ສູງຂື້ນ 60 ຊມ ແລະ ຄວາມກວ້າງຂອງໜານປູກແມ່ນ 5 ແມັດ.

3. ການບົວລະບັກຮັກສາ
3.1 ການໃສ່ຝຸ່ນ
ໃສ່ຝຸ່ນຄອກ ຫຼື ຝຸ່ນບົ່ມ 2 ຫາ 3 ໂຕນ/ເຮັກຕາ ໃນເວລາໄຖ ຫຼື ຄາດ. ຫຼັງຈາກປູກໄດ້ 15 ຫາ 20 ວັນ ໃສ່ຝຸ່ນສູດ 15-15-15 ຈຳນວນ 150 ກິໂລ/ເຮັກຕາ ໃຫ້ຫ່າງຈາກຕົ້ນ 15 ຊມ, ພ້ອມທັງເສຍຫຍ້າ ແລະ ຄູນດິນໃສ່ຕົ້ນສາລີໃຫ້ເປັນຮ່ອງທາງກາງຂອງແຖວສາລີ. ຫຼັງຈາກປູກໄດ້ 40 ຫາ 45 ວັນ(ກ່ອນອອກດອກ) ໃສ່ຝຸ່ນເຄມີສູດ 46-0-0 ຈຳນວນ 100 ກິໂລ/ເຮັກຕາ ໃສ່ໃຫ້ຫ່າງຈາກຕົ້ນ 20 ຊມ (ຈຳນວນຝຸ່ນທີ່ໃສ່ແມ່ນໃຫ້ເບິ່ງຄວາມເໝາະສົມອີງໃສ່ຕົ້ນສາລີ ແລະ ຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງດິນ)
3.2 ການໃຫ້ນໍ້າ
ສາລີຕ້ອງການນໍ້າໃນລະດູການໜຶ່ງປະມານ 300 ແມັດກ້ອນ, ລະດູຝົນ ຖ້າຝົນບໍ່ຕົກ ດິນແຫ້ງຄວນໃຫ້ນໍ້າສາລີ ໂດຍສະເພາະໃນເວລາໃສ່ຝຸ່ນ ແລະ ເວລາສາລີອອກດອກຈຳເປັນຕ້ອງໄດ້ໃຫ້ນໍ້າ.
3.3 ການປ້ອງກັນ ແລະ ກຳຈັດສັດຕູພືດ
ຖາງຫຍັ້າ ບໍລິເວນປູກສາລີອອກໃຫ້ໝົດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເປັນບ່ອນລີ້ຊ່ອນ ແລະ ຂະຫຍາຍພັນຂອງແມງໄມ້. ແມງໄມ້ທີ່ມັກທຳລາຍຕົ້ນສາລີແມ່ນ: ເພັ້ຍ, ບົ້ງກັດລໍາຕົ້ນ, ບົ້ງກັດໃບ, ບົ້ງເຈາະຝັກ, ຕັກກະແຕນ ແລະ ອື່ນໆ. ສຳລັບການກຳຈັດບົ້ງແຕ່ລະເຊົ້າຕ້ອງໄດ້ເລາະຂ້າບົ້ງດ້ວຍມື.

4. ການເກັບກ່ຽວໝາກມ່ວງ, ສາລີ, ຖົ່ວດຳ
ການເກັບກ່ຽວໝາກມ່ວງແມ່ນສາມາດປະຕິບັດໄດ້ຫຼັງຈາກປູກໄດ້ 3-5 ປີ ເປັນຕົ້ນໄປ ແລະ ຫຼັງຈາກເກັບກ່ຽວແລ້ວແມ່ນຕ້ອງໄດ້ຕັດແຕ່ງກິ່ງງ່າ ເພື່ອໃຫ້ໝາກມ່ວງໄດ້ແຕກກິ່ງໃບໃນປີຕໍ່ໄປ.
ສາລີແຕ່ລະແນວພັນມີອາຍຸເກັບກູ້ທີ່ແຕກຕ່າງກັນແຕ່ກໍ່ມີຫຼາຍແນວພັນ ທີ່ມີອາຍຸເກັບກູ້ພ້ອມກັນທັງໝົດກະຂື້ນກັບຄວາມຊຸ່ມຂອງດິນ, ນໍ້າ, ອາກາດ. ກ່ອນການເກັບກູ້ຄວນສັງເກດເບິ່ງອາຍຸການເກັບກູ້ຂອງສາລີ, ເບີ່ງສີຝັກຈາກສີຂຽວກາຍເປັນສີເຟືອງ ແລະ ບາງແນວພັນຝັກຈະກົ້ນລົງລຸ່ມຈຶ່ງສາມາດເກັບກູ້ໄດ້
ການເກັບກ່ຽວຖົ່ວດຳ ເມື່ອສັງເກດເຫັນຝັກຖົ່ວດຳເລີ່ມມີສີເຫຼືອງ ຫຼື ຫຼັງຈາກປູກໄດ້ 3-4 ເດືອນ ກໍ່ສາມາດເກັບກ່ຽວຖົ່ວດຳໄດ້ແລ້ວ ໂດຍຈະເກັບກ່ຽວຖົ່ວດຳໃນຊ່ວງເຊົ້າ(ແດດບໍ່ແຮງ) ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການແຕກຂອງຝັກຖົ່ວດຳ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ແມ່ນຕາກແດດໄວ້ ຕອນບ່າຍຈຶ່ງມາຟາດເອົາເມັດໃສ່ເປົາແລ້ວເອົາໄປເກັບມ້ຽນໄວ້ໃນສາງ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ປື້ມຄູ່ມືແນະນຳວິທີໃຊ້ເຕັກນິກການປູກສາລີປະສົມປະສານຖົ່ວດຳ ແລະ ໄມ້ໃຫ້ໝາກໃນເຂດພື້ນທີ່ຕໍ່າ

1. ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້ເກີດພະຍາດ
ພະຍາດນີ້ເກີດຈາກເຊື້ອ: Phyllactinia (pers) Karst, ອັນດັບ Eoysiphales ຊັ້ນAscomycetes ຈະເຂົ້າທຳລາຍທາງ ໃບ (Stomata) ໂດຍສາມາດເຂົ້າທໍາລາຍໂດຍສະເພາະດ້ານ ລຸ່ມຂອງໃບ (ກ້ອງໃບ) ເທົ່ານັ້ນພະຍາດນີ້ສາມາດລະບາດໄດ້ ໂດຍປິວໄປຕາມລົມ, ສະພາບທີ່ເໝາະສົມຕໍ່ການແຜ່ລະບາດ ແມ່ນອຸນນະພູມ 22-24Co , ຄວາມຊຸ່ມ70-80 ເປີເຊັນ. ພັນມ ອນທີ່ມີໂຄງສ້າງໃບແຂງຈະມີຄວາມອ່ອນແອຕໍ່ພະຍາດນີ້ຫຼາຍ

2. ລັກສະນະການເຂົ້າທຳລາຍ:
ພະຍາດນີ້ຈະເກີດຮອຍ ດ່າງສີຂາວ ກ້ອງໃບຈະຂະຫຍາຍລຸກລາມ ໄປຈົນທົ່ວກ້ອງໃບ ເບິ່ງຄ້າຍຄືກັບແປ້ງສີຂາວ ຢູ່ເຕັມກ້ອງໃບ ແລະ ມັນຈະເຮັດ ໃຫ້ໃບມອນລົ່ນ, ແຂງ, ແຫ້ງ ແລະ ກອບງ່າຍສ່ວນຫຼາຍແມ່ນ ມັກເກີດກັບໃບທີ່ເເກ່

3. ວິທີປ້ອງກັນ ແລະ ກໍາຈັດພະຍາດມອນ
– ປູກຕົ້ນມອນໃຫ້ມີຄວາມຫ່າງຕົ້ນຖຶກຕາມເຕັກນິກເ ພື່ອໃຫ້ແສງສະຫວ່າງຊອງລົງມາ. ເສຍຫຍ້າຕາມຫວ່າງຄູປູກ ມອນໃຫ້ສະອາດ, ເກັບໃບມອນເບື້ອງລຸ່ມໄປໃຊ້ກ່ອນ ແລະ ເກັບໃບມອນທີ່ເປັນພະຍາດຖີ້ມ.
– ໃຊ້ສານເຄມີພວກເບນໂນມິສ ໃນອັດຕາ 10 ກຼາມ ຕໍ່ ນໍ້າ 20 ລິດ.ສິດໃສ່ຕົ້ນມອນ 20 ວັນ ຕໍ່ 1ຄັ້ງ ຫຼັງຈາກສິດໄດ້ 7 ວັນ. ແລ້ວ ສາມາດເກັບໃບມອນໄປລ້ຽງມ້ອນໄດ້.
– ສັດຕູທີ່ໄດ້ຈາກທຳມະຊາດ ມາຊ່ວຍທໍາລາຍພະຍາດ ລາແປ້ງແມ່ນດ້ວງເຕົ່າ (Lady beetle) ຄືຕົວອ່ອນຈະກິນ mycelia ແລະ conidia ຂອງເຊື້ອພະຍາດ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: file:///D:/2020/August_df.pdf

https://www.allkaset.com/diseases/โรคราแป้ง.php

https://qsds.go.th/newosrd/โรคหม่อน/

ປາຄ້າວ ຊື້ວິທະຍາສາດ Wallagonia attu (Bloch) ປາຄ້າວມີ 2 ຊະນິດຄື: ປາຄ້າວຂາວ ແລະ ປາຄ້າວດໍາ. ເປັນປາເນື້ອອ່ອນທີ່ເຫັນໄດ້ຫຼາຍຕາມແມ່ນໍ້າ ປະຈຸບັນເປັນປາທີ່ເລີ່ມຫາຍາກຫຼາຍຂື້ນ ເນື່ອຈາກມີການຈັບມາຮັບປະທານຫຼາຍຂື້ນ ເພາະເນື້ອປາມີຄວາມນຸ່ມ ໃຫ້ຊີ້ນຫຼາຍ, ຊີ້ນບໍ່ມີກ້າງ ໂດຍສະເພາະປາຄ້າວຂາວ ເປັນຊະນິດທີ່ນິຍົມຈັບມາຮັບປະທານ, ສ່ວນປາຄ້າວດຳມັກລ້ຽງເປັນປາສວຍງາມ.
1. ການເພາະພັນປາຄ້າວ
ປາຄ້າວທີ່ໃຊ້ສຳລັບການເພາະພັນມາຈາກທຳມະຊາດ ແລະ ປ່ອຍລ້ຽງໃນໜອງໃນໄລຍະໜຶ່ງກ່ອນ. ກ່ອນຈະນຳແມ່ພັນປາມາສັກຮໍໂມນຄັ້ງທຳອິດດ້ວຍ suprefact ຂະນາດ 5 ໄມໂຄຣກຼາມ/ນໍ້າໜັກປາ 1 ກິໂລກຼາມ ແລະ Motiliuim 5 ມິລິກຼາມ ຫຼັງຈາກນັ້ນອີກ 6 ຊົ່ວໂມງ ໃຫ້ສັກຄັ້ງທີ່ 2 ດ້ວຍ suprefact ຂະນາດ 5 ໄມໂຄຣກຼາມ/ນໍ້າໜັກປາ 1 ກິໂລກຼາມ ແລະ Motiliuim 5 ມິລິກຼາມ .
ສຳລັບພໍ່ພັນປາໃຫ້ສັກຮໍໂມນພຽງເທື່ອດຽວຄືກັນກັບການສັກຄັ້ງທຳອິດຂອງແມ່ພັນປາຄ້າວ ແລະ ໃຫ້ສັກຫຼັງຈາກສັກແມ່ພັນແລ້ວ 4 ຊົ່ວໂມງ.
ຫຼັງຈາກສັກຄັ້ງທີ່ 2 ແລ້ວ 4-6 ຊົ່ວໂມງໃຫ້ຮີດໄຂ່ປາລົງໃນຊາມ ແລະ ຮິດນໍ້າເຊື້ອຈາກພໍ່ພັນອອກມາປະສົມກັບນໍ້າເກືອເຂັ້ມຂຸນ 0,6% ກ່ອນຈະນຳລົງຄຸປະສົມກັບໄຂ່ປາໃນຊາມດ້ວຍການໃຊ້ຂົນໄກ່ກ້ວນປະສົມ 3-5 ນາທີ ກ່ອນຈະນຳໄຂ່ມາລ້າງນໍ້າ ແລະ ປ່ອຍໃນໜອງອານຸບານທີ່ເປັນອ່າງສີເມັນ ຊຶ່ງໄຂ່ຈະຝັກເປັນລູກປາພາຍໃນ 28-32 ຊົ່ວໂມງ ອັດຕາການຟັກເປັນຕົວປະມານ 40-50% ແລະ ອາດຈະຫຼາຍກວ່ານັ້ນເມື່ອລູກປາມີຄວາມສົມບູນ

2. ການອານຸບານລູກປາຄ້າວ
ການອະນຸບານລູກປາຄ້າວໃນໄລຍະທຳອິດຈະເຮັດໄຮແດງເປັນອາຫານ ຕໍ່ມາໃນໄລຍະ 15-20 ວັນ ຈຶ່ງໃຫ້ປາບົດລວມກັບໄຮແດງ ແລະ ອາຫານປາດຸກເມັດນ້ອຍ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຈຶ່ງຄ່ອຍປ່ຽນເປັນອາຫານປ່ດຸກ ພ້ອມເສີມດ້ວຍລູກປາຂະໜາດນ້ອຍ ການໃຫ້ອາຫານ 2 ຄັ້ງ/ວັນ ເຊົ້າ ແລະ ແລງ
3. ການລ້ຽງປາຄ້າວຮຸ້ນ
ຫຼັງຈາກອານຸບານລູກປາຄ້າວຈົນໄດ້ລຳຕົວຍາວປະມານ 4-6 ນີ້ວແລ້ວ ຈຶ່ງນຳລົງລ້ຽງໃນກະຊັງ ຫຼື ປ່ອຍລ້ຽງໃນບໍດິນຕໍ່ໃນອັດຕາການປ່ອຍສຳລັບກະຊັງທີ່ 400-500 ໂຕ/ກະຊັງ (ກະຊັງ 5 x 5 ແມັດ) ແລະ ອັດຕາໃນການປ່ອຍສຳລັບໜອງດິນແມ່ນ 3000-4000 ໂຕ/ໄລ່ ສ່ວນອາຫານແມ່ນໃຫ້ອາຫານປາດຸກເມັດນ້ອຍ ແລະ ເສີມກ້ວຍອາຫານຈາກທຳມະຊາດ ເຊັ່ນ: ລູກປານ້ອຍ, ປວກ ຫຼື ແມງໄມ້ຕ່າງໆ ສ່ວນການໃຫ້ອາຫານຈະຄືກັບການອານຸບານລູປປາ ແລະ ຄວນເນັ່ງໃຫ້ໃນຕອນແລງຫຼາຍກວ່າຕອນກາງເວັນ.
ປາຄ້າວເມື່ອລ້ຽງໄດ້ປະມານ 8 ເດືອນກໍ່ສາມາດຈັບຂາຍໄດ້ ນໍ້າໜັກໂຕຈະຢູ່ປະມານ 0,5-0,8 ກິໂລ/ໂຕ ແລະ ຫາກລ້ຽງດົນກວ່າ 10 ເດືອນ ຈະໄດ້ນໍ້າໜັກ 1 ກິໂລ/ໂຕ ແລະ ການລ້ຽງໃນກະຊັງມັກໄດ້ນໍ້າໜັກໂຕຫຼາຍກວ່າການລ້ຽງໃນໜອງດິນ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: https://pasusat.com/ปลาเค้า/

https://th.wikipedia.org/wiki/ปลาค้าวดำ

1. ລັກສະນະອ່າງລ້ຽງອື່ງ
– ອ່າງຊີເມັນຂະໜາດ 2x4x1 ແມັດ ຂອບອ່າງລຽບ
– ພື້ນອ່າງເປັນຊາຍລະອຽດໜາ 50 ຊັງຕີແມັດ, ອີກຝັ່ງ ໜື່ງເຮັດເປັນອ່າງນ້ຳຂອບອ່າງສະເໝີກັນກັບພື້ນດິນຊາຍ.
– ຫຼັງຄາຄຸມດ້ວຍຜ້າກັນແສງ 80%.
– ຂອບອ່າງດ້ານເທີງວາງແຜ່ນສັງກະສີ ໃຫ້ດ້ານໜື່ງ ຂອງສັງກະສີເລີຍເຂົ້າມາໃນອ່າງປະມານ 38 ຊັງຕີແມັດ ເພື່ອ ກັນອື່ງໜີອອກຈາກອ່າງ.
– ຕິດຕັ້ງສະປີງເກີ ແລະ ດອກໄຟຟ້າໃນອ່າງ 1 ຈຸດ

2. ການຄັດເລືອກພໍ່ແມ່ພັນອື່ງ
ການຄັດເລືອກພໍ່ແມ່ພັນອື່ງ ສາມາດລວບລວມຈາກ ທຳມະຊາດ ບໍລິເວນປ່າໂລ່ງໃນຊ່ວງ ເດືອນພຶດສະພາ ເຖີງເດືອນມິຖຸນາ (ພົບເຫັນຫຼາຍໃນຊ່ວງຝົນຕົກໜັກຄັ້ງທຳອິດ ຂອງ ລະດູ) ເມື່ອລວບລວມມາໄດ້ແລ້ວໃຫ້ຄັດເລືອກພໍ່ແມ່ພັນດັ່ງນີ້:
 ອື່ງເພດຜູ້
– ລຳໂຕມີສີດຳເຂັ້ມຂ້າງໂຕມີລາຍດຳຈຸດຂາວ.
– ລຳໂຕນ້ອຍ ແລະ ຍາວກວ່າເພດແມ່.

 ອື່ງເພດແມ່
– ລຳໂຕສັ້ນ ແລະ ໃຫຍ່ກວ່າເພດຜູ້.
– ຂ້າງໂຕມີລາຍຈຸດຂາວອົມເຫຼືອງ, ໜັງທ້ອງບາງສາ ມາດເບິ່ງເຫັນໄຂ່.
– ໂຕແມ່ທີ່ມີໄຂ່ເຕັມທ້ອງເມື່ອຫງາຍທ້ອງເບິ່ງ ຈະເຫັນ ໄຂ່ລັກສະນະສີດຳ.

3. ການລ້ຽງອື່ງ
ປ່ອຍພໍ່ແມ່ພັນອື່ງຈຳນວນ 1-2 ຄູ່ ຕໍ່ອ່າງ, ໃສ່ນ້ຳເຄິ່ງ ອ່າງເມື່ອເຫັນໄຂ່ຟູເຕັມອ່າງພາຍໃນ 11-22 ຊັງຕີແມັດ ໃຫ້ ແຍກພໍ່ແມ່ພັນອອກຈາກອ່າງ (ແມ່ພັນ 1 ໂຕໃຫ້ໄຂ່ 8.000 – 10.000 ໜ່ວຍ) ໄຂ່ຈະແຕກອອກເປັນໂຕພາຍໃນ 24 ຊົ່ວ ໂມງ.

4. ການໃຫ້ອາຫານອື່ງ
ການລ້ຽງອື່ງໃນ 3 ມື້ທຳອິກຮວກຈະບໍ່ກິນອາຫານ, ເມື່ອຮວກອາຍຸ 4 ວັນ ເລີ່ມໃຫ້ໄຂ່ແດງຕົ້ມສຸກບົດລະອຽດວັນລະ 1 ຄັ້ງໃນ ຕອນເຊົ້າ ¼ ໜ່ວຍຕໍ່ອ່າງ. ເມື່ອໂຕຮວກອາຍຸປະມານ 7 ວັນ ເລີ່ມໃຫ້ອາຫານປາດຸກນ້ອຍໂປຣຕິນ 32% 100 ກຼາມຕໍ່ອ່າງ, ໃຫ້ມື້ 1 ຄັ້ງຈົນອາໂຕຮວກອາຍຸປະມານ 45 ວັນ, ຫາງຈະ ເລີ່ມຫຼຸດ. ຫຼັງຈາກໂຕຮວກຫາງຫຼຸດ ອື່ງຈະພັດທະນາຄືໂຕ ເຕັມໄວ ແລະ ຈະອອກຈາກອ່າງລົງພື້ນຊາຍໃນອ່າງປະມານ 3 ວັນ ອື່ງຈະຝັງໂຕໃນຊາຍທີ່ຢູ່ພື້ນອ່າງ. ກໍລະນີໃຫ້ອາຫານ ເສີມເຊັ່ນ: ປວກ ແລະ ແມງໄມ້ ໃຫ້ເປີດສະປີງເກີມື້ລະ 1 ຄັ້ງ ແລະ ເປີດໄຟລໍ້ແມງໄມ້ໃນຕອນກາງຄືນໃນອ່າງ.

5. ວິທີການຈັບອື່ງໃນອ່າງ
– ນຳແຜ່ນສັງກະສີທີ່ວາງເທີງຫຼັງຄາທີ່ຄຸມດ້ວຍຜ້າກັນ ແສງແລ້ວໃຊ້ນ້ຳສີດແຜ່ນສັງກະສີເປັນການຮຽນແບບຝົນຕົກ. ອື່ງທີ່ຝັງໂຕຢູ່ໃນຊາຍຈະອອກມາ
– ປ່ອຍໃຫ້ນ້ຳຖ້ວມພື້ນອ່າງອື່ງ ຈະຂື້ນມາບໍລິເວນໜ້ານໍ້າ ສາມາດຄັດຂະໜາດໄດ້ຕາມຕ້ອງການ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: https://www.kasetsanjorn.com/573/

file:///D:/2019/August_df.pdf

http://www.xn--72cce6b3a1eudnccb5n3d.com/article/3/การเพาะเลี้ยงอึ่งเผ้าในบ่อซีเมนต์

1. ການເລືອກສະຖານທີ
ຄວນເລືອກສະຖານທີ່ທີ່ມີຄວາມສະຫງົບງຽບ ຂຸດເປັນ ໜອງ 4 ຫຼ່ຽມຂະໜາດພໍປະມານຂື້ນ ຢູ່ກັບຄວາມຕ້ອງກາວ່າ ຈະລ້ຽງຫຼາຍ ຫຼື ໜ້ອຍ, ຈາກນັ້ນປ່ອຍນໍ້າແຊ່ໄວ້ປະມານ 30 ຊັງ ຕີແມັດ ຫຼື ລ້ຽງໃນຖັງພາລາສະຕິກຂະໜາດ 1.000 ລິດກໍ່ໄດ້. ປົກຄຸມໜອງດ້ວຍຕາໜ່າງ ເພື່ອປ້ອງກັນແມງດາຫຼົບໜີ.

2. ການກິນອາຫານຂອງແມງດາ
ວິທີຈັບເຫຍື່ອກິນຂອງແມງດາ ຈະເກາະຕາມກໍຫຍ້າບໍ່ ເໜັງຕິງໂດຍປ່ອຍໃຫ້ເຫຍື່ອບໍ່ວ່າຈະເປັນ: ລູກຮວກ, ລູກກຸ້ງ ຫຼື ລູກປາ ລອຍນ້ຳຈົນເພີນເມື່ອເຫຍື່ອເຄື່ອນໄຫວ ເຂົາມາໃກ້ຈະ ຈັບເຫຍື່ອໄວ້ແໜ້ນແລ້ວແທງດ້ວຍປາກທີ່ແຫຼມຄົມ ພ້ອມກັບ ປ່ອຍສານບາງຊະນິດເຂົ້າໄປໃນໂຕເຫຍື່ອຈົນໝົດແຮງ ແລະ ຕາຍລົງໃນທີ່ສຸດ ແລະ ດູດນໍ້າລ້ຽງ ຫຼື ຂອງແຫຼວໃນຮ່າງກາຍ ເຫຍື່ອຈົນໝົດເຮັດຊ້ຳຫຼາຍຄັ້ງຈົນອີ່ມ ແລະ ປ່ອຍເຫຍື່ອຖີ້ມ ໄປ.

3. ການເລີ່ມລ້ຽງແມງດາໃນໜອງດິນ
ແມງດາຈະເລີ່ມວາງໄຂ່ລຸ້ນທີ 1 ໃນເດືອນມິຖຸນາ, ລຸ້ນທີ 2, 3 ແລະ 4 ຈະວາງໄຂ່ໃນເດືອນກໍລະກົດ, ສິງຫາ, ກັນຍາ ແລະ ຕຸລາ. ແມງດາຈະກິນອາຫານທີ່ຍັງມີຊີວິດ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວ ໄດ້ ແລະ ບໍ່ຍອມກິນອາຫານທີ່ຕາຍແລ້ວ. ຫຼັງຈາກກຽມໜອງ ໃຫ້ນຳກໍຫຍ້າ ຫຼື ກົກມາປູກໃນໜອງເປັນແຖວຄ້າຍຄືກັບການ ດຳນາໃຫ້ພໍພຽງກັບແມງດາໃຊ້ເກາະອາໄສ. ປ່ອຍພໍ່ແມ່ພັນປະ ມານ 1 ເດືອນ ໃນຊ່ວງປະສົມພັນ ແມງດາເພດຜູ້ຈະຜະລິດສານ ທີ່ມີກິ່ນຂີວເພື່ອດືງດູດເພດແມ່ ເພື່ອໃຫ້ມາປະສົມພັນ.ຫຼັງຈາກ ປະສົມພັນບໍ່ດົນແມງດາ ຈະວາງໄຂ່ໃສ່ກີ່ງໄວ້ເໜືອລະດັບໜ້າ ນໍ້າປະມານ 15–20 ຊັງຕີແມັດ ເທື່ອລະ 100-200 ໜ່ວຍໂດຍມີ ເມືອຂຽວຍືດໄວ້ກັບຕົ້ນຫຍ້າ. ແມງດາຈະວາງໄຂ່ເປັນແຖວລັກ ສະນະກົມຮີມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງຂອງຕົ້ນຍາວ 0.2 ຊັງຕີແມັດສີ ນໍ້າຕານເຂັ້ມ. ສ່ວນປາຍຈະມີຮອຍຂີດ ແລະ ຈຸດສີນໍ້າຕານອ່ອນ ຢູ່ສ່ວນປາຍສຸດ, ໄຂ່ຈະຟັກອອກເປັນໂຕປະມານ 7-8 ວັນພ້ອມ ຖີ້ມໂຕລົງນ້ຳ ໃນໜອງຫາກິນອາຫານຂະໜາດໂຕອ່ອນຍາວ 0.8 ຊັງຕີແມັດ. ຈາກນັ້ນຈະລອກຄາບ 5 ຄັ້ງໂດຍຈະ ລອກ ຄາບທຸກໆ 5-7 ວັນ ແລະ ເປັນໂຕເຕັມໄວເມື່ອອາຍຸ 32-43 ວັນ.
ຂໍ້ເສຍຂອງການລ້ຽງໃນໜອງຄືເຮົາສັງເກດລູກແມງດາ ໄວອ່ອນຍາກເບິ່ງບໍ່ເຫັນເພາະລູກແມງດາ ຈະປັບສີຕາມສະ ພາບແວດລ້ອມ.

4. ການລ້ຽງແມງດາໃນຖັງພາລາສະຕິກ
– ຖັງພາລາສະຕິກຂະໜາດບັນຈຸບໍ່ນ້ອຍກວ່າ 1.000 ລິດ ມີຮູລະບາຍນ້ຳລົ້ນກໍລະນີຝົນຕົກລະດັບຈະບໍ່ເທົ່າເດີມແມງ ດາຈະບໍ່ວາງໄຂ່. ຈາກນັ້ນປົກດ້ວຍຕາໜ່າງດ້ານເທີງ.
– ປ່ອຍພໍ່ແມ່ພັນແມງດາທີ່ສົມບູນ ເລັ່ງໃຫ້ແມງດາວາງ ໄຂ່ດ້ວຍການສີດນ້ຳໃນຕອນກາງຄືນແມງດາກໍ່ຈະວາງໄຂ່ບໍລິ ເວນທີ່ເຮົາກຽມໄວ້.
– ນຳໄຂ່ແມງດາໄປເພາະໄວ້ໃນຖັງ ເພື່ອຟັກເປັນໂຕຕໍ່ ໄປເຮົາຈະນຳໄຂ່ມາດາ ມາແຂວນໄວ້ເໜືອໜ້ານໍ້າ ປະມານ 7-8 ວັນ. ແມງດາກໍ່ຈະຟັກເປັນໂຕລົ່ນລົງໃນຖັງລ້ຽງ ເປັນແມງ ດາໂຕອ່ອນ.5. ຂໍ້ສັງເກດໃນການລ້ຽງແມງດາ
– ເຮັດໃຫ້ແມງດາໄຂ່ ແລະ ອອກລູກງ່າຍ.
– ການເລັ່ງໃຫ້ແມງດາໄຂ່ ໃຫ້ໃສ່ລູກກົບລູກຂຽດ ໂຕ ເປັນໆລົງໄປໃຫ້ຫຼາຍໃຫ້ແມງດາ ທີ່ຈັບຈາກທຳມະຊາດກິນ ຢ່າງເຕັມທີ່, ເປີດສະປີງເກີທຸກວັນ, ວັນລະ 2-3 ຊົ່ວໂມງຕອນ ກາງຄືນບໍ່ເກີນ 7 ວັນ ແມງດາກໍ່ພ້ອມທີ່ຈະວາງໄຂ່.
– ລູກອ່ອນຂອງແມງດາ ຕ້ອງໃຫ້ລູກຮວກກິນຈີ່ງຈະ ລອກຄາບໄດ້ດີເປີເຊັນການລອດຕາຍສູງ
– ແມງດາຕາຍທີ່ພົບຄືແມງດາຕາຍທີ່ບໍ່ຮູ້ສາເຫດອາດ ຈະເປັນເພາະໝົດອາຍຸ ເພາະທີ່ນຳມາລ້ຽງສ່ວນໃຫຍ່ຈະນຳພໍ່ ແມ່ພັນຈາກທຳມະຊາດເຮັດໃຫ້ບໍ່ຮູ້ອາຍຸທີ່ແນ່ນອນ.
– ຖ້າຈະລ້ຽງແມງດາໃຫ້ສຳເລັດ ຕ້ອງຮຽນລ້ຽງກົບໃຫ້ ໄດ້ກ່ອນຈິ່ງຄ່ອຍມາລ້ຽງແມງດາເພາະໃນ 1 ວັນ ລູກແມງດາ ກິນຮວກວັນລະ 1 ໂຕ, ແມງດາຟັກອອກຈາກໄຂ່ 1 ແມ່ປະມານ 80–15 ໂຕ. ຖ້າອອກໄຂ່ບໍ່ພ້ອມກັນ 5 ແມ່ຈະຕ້ອງໃຊ້ຮວກ ເປັນອາຫານວັນລະ 400 ໂຕ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: https://www.sarakaset.com/2020/12/09/การเลี้ยงแมงดานา/

https://pasusat.com/แมงดานา/