ເຕັກນິກການປູກຂ່າ

ຂ່າ ຊືື່ວິທະຍາສາດ Languas galangal Linn Stuntz ຕະກຸນ Zingiberceae ຂ່າເປັນພືດຜັກທີມີຖິ່ນກໍາເນີດໃນເຂດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ເປັນພືດພື້ນເມືອງທີນໍາໃຊ້ທຸກພາກສ່ວນ ເປັນພືດທີມີອາຍຸຍາວ, ກິ່ນຫອມ ແລະ ລໍາ ຕົ້ນເປັນສີນໍ້າຕານຂາວ, ພື້ນດິນປະມານ 100 ຫາ 150 ຊັງຕີແມັດ, ສາມາດຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ດີ, ໃນດິນລ້ວນ, ດິນຜຸຜຸ້ຍ ຄວາມອຸດົມສົມບຸນປານກາງແຕ່ບໍ່ມັກນໍ້າຖ້ວມຂັງ, ຂ່າເປັນພືດທີນໍາມາປະກອບອາຫານໄດ້ຫຼາຍຊະນິດ, ນອກນັັ້ນ ຍັງຈັດຢູ່ໃນປະເພດພືດສະໝຸນໄພທີ່ນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການປຸງແຕ່ງຢາພື້ນເມືອງ. ຂ່ານິຍົມກັນນໍາໃຊ້ຄຸນປະໂຫຍດໃນ ສ ປ.ປ. ລາວ, ມີການຜະລິດເພືື່ອຕອບສະໜອງແຫຼ່ງພະລັງງານ, ໂປຣຕີນ,ໄຂມັນ ແລະ ຄາໂບຮາຍເດຮ ຊືື່ງເປັນທາດອາຫານທີ່ເຮັດໃຫ້ຄົນເຮົາມີການຈະເລີ່ນເຕີບໂຕທາງດ້ານຮ່າງກາຍຢ່າງສົມບູນ.ພື້ນທີ ທີເໝາະສົມຕໍ່ການປູກຂ່າ ແມ່ນຢູ່ໃນລະດັບຄວາມສູງຈາກໜ້ານໍ້າທະເລແຕ່ 500 ແມັດ ຫາ 1500 ແມັດ,ຂ່າຂະຫຍາຍໄດ້ດີແຕ່ເຂດດິນຮາບພຽງ ຫາ ພື້ນທີ່ຄ້ອຍຊັນ ແຕ່ລະດັບຄວາມຄ້ອຍຊັນທີເໝາະສົມ ຄວນຢູ່ໃນລະຫ່ວາງ 15-25 ອົງສາ ເນືື່ອງຈາກວ່າສາມາດຖ່າຍເທອາກາດໄດ້ດີ ,ທິດທາງຂອງຄວາມຄ້ອຍຊັນ (ທິດເໜືອ,ທິດໃຕ້,ທິດຕາເວັນອອກ,ທິດຕາເວັນຕົກ) ບໍ່ສົ່ງຜົນຕໍ່ການອອກໝາກຂອງຂ່າແຕ່ຢ່າງໃດ,ໃນກໍລະນີປູກຂ່າເພື່ອເກັບໝາກແມ່ນຄວນຈົ່ງຕົ້ນໄມ້ໃຫ່ຍໄວ້ເພື່ອເປັນຮົມໃຫ້ແຕ່ຕົ້ນຂ່າໃຫ້ແສງສະຫ່ວາງໃນລະດັບ 70 ເປີເຊັນ.

I. ເຕັກນິກການປູກ
• ຄັດເລືອກແນວພັນໄຫ້ໄດ້ຕາມຕ້ອງການເຊັ່ນ: ອາຍຸຂອງຫົວຂ່າຕ້ອງແມ່ນ 2-3 ປີ ແມ່ນຈະເປັນການດີເພາະວ່າເປັນ
ຊວງທີມີການຈະເລີນເຕີບໂຕທີ່ດີ. ແລະ ມີຄຸນຄ່າທາງດ້ານອາຫານ ແລະ ຢາສູງ
• ນໍາເອົາແນວພັນທີກຽມໄວ້ລົງຂຸມປະມານ 2 ຫາ 3 ຕົ້ນໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງຕົ້ນແມ່ນ 20 x 20 ແມັດ
• ເອົາແກບມາປະສົມໃສດິນທີຂຸດອອກມາແລ້ວຖົມລົງຂຸມ.

II. ການຄັດເລືອກແນວພັນ
• ຂ່າທີຈະນໍາມາຂະຫຍາຍພັນຄວນມີອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 2-3 ປີ.
• ຕັດແຍກຫົວຂ່າແກ່ ແລະ ໜໍ່ປະມານ 2 ຫາ 3 ໜໍ່/ຕົ້ນ.
• ຕັດຮາກ, ຕັດໃບ ແລະ ກ້ານອອກຈົ່ງປະໄວ້ປະມານ 30 ຊັງຕີແມັດ.
• ອັດຕາແນວພັນທີໃຊ້ປະມານ 283 ກິໂລ/ໄລ່.
• ເນື້ອທີ 1 ໄລ່ ຈະປູກໄດ້ປະມານ 800 ຕົ້ນ.

III. ການບົວລະບັດຮັກສາ
ການໃສ່ຝຸ່ນເມືອຕົ້ນມີອາຍຸ 25-30 ມື້ ໃຫ້ໃສ່ຝຸ່ນຄອກອັດຕາສ່ວນ 20-50 ກິໂລ/ໄລ່, ໃສ່ຝຸ່ນສູດ 15-15-15 ປະມານ 20 ກິໂລ/ໄລ່, ໃຫ້ໃສ່ 2 ເທືອ/ປີ . ສ່ວນຝຸ່ນບໍາລຸງຫົວຂ່າແມ່ນໃຫ້ໃສ່ສູດ 13-13-21 ໃສ່ທຸກໆເດືອນ. ໃນປີທໍາອິດປະມານ 1 ບວງແກງ/ຕົ້ນ, ໂຮຍບໍລິເວນຊົງຟຸ່ມແລ້ວຫົດນໍ້າ.
1 ການເສຍຫຍ້າ ໃນໄລຍະທໍາອິດຂອງການປູກແມ່ນໃຫ້ເສຍຫຍ້າ 3 ເທືື່ອ/ປີ, ປີທີ 4 ແມ່ນອານາໄມ 2 ຄັັ້ງ/ປີ, ອາຍຸໄດ້ 7 ປີ ຂື້ນໄປແມ່ນອານາໄມ 1 ຄັັ້ງ/ປີ.
2 ການຫົດນໍ້າ ໃນຮອບ 1 ເດືອນ, ໃຫ້ນໍ້ຂ່າ 2 ເທືອ, ຄືວັນທີ 1 ແລະ 16, ເປີດນໍ້າໃສ່ໜານຂ່າໃຫ້ຊຸ່ມຈົນເຖິງປະມານ ເຄິ່ງມືກຢຸດຈາກນັັ້ນກປ່ອຍໃຫ້ນໍ້າໜ້າດິນຄ່ອຍໆ ຊືມລົງໄປໃນໜານຂ່າເອງພໍວັນທີ 16 ກໍ່ປະຕິບັດຕາມເຄີຍອີກເທືອໜຶ່ງ ຫຼື ສັງເກດໜ້າດິນຫາກຍັງຊຸ່ມຢູ່ບໍ່ຕ້ອງໃຫ້ນໍ້າຫາກໜ້າດິນແຫ້ງກໍ່ໃຫ້ນໍ້າເພີມເຕີມ.

3 ການໃສ່ຝຸ່ນ ຝຸ່ນທີຂ່າຕອ້ງການແນະນໍາໃຫ້ໃຊ້ສະເພາະຝຸ່ນຂີ້ໄກ່ແກບເທົ່ານັັ້ນ, ແລະ ເສີມດ້ວຍປຸ໋ຍເຄມີເລັກນ້ອຍດ້ວຍໄລຍະເວລາການຈະເລີນເຕີບໂຕ 8 ເດືອນ, ໃນ ຊວງເດືອນທີ 1-4 ໃຊ້ປຸ້ຍສູດ 46-0-0 ຊວງເດືອນທີ 5-7 ໃຫ້ໃຊ້ສູດ 0-0-60 ໃສ່ໂດຍໂຫຍຮອບກໍຂ່າ, ໄລຍະຫ່າງ 10 ຊັງຕີແມັດ, ເພາະຮາກຝອຍມັນຈະອອກມາຫາປຸ້ຍກິນເອງພຽງເທົ່ານີ້ເອົາໃຈໃສຕາມຄໍາແນະນໍາກໍ່ສາມາດປູກຂ່າໃຫ້ໄດ້ຜົນດີກົງກັບຄວາມຕ້ອງການຢ່າງແນ່ນອນ.
4 ການຂຸດຫົວ ການຂຸດຂ່າຈະເຮັດໄດ້ງ່າຍດາຍເພາະດິນມີແກບຢູ່ເມືອຂຸດຫົວຂ່າຂື້ນມາແລ້ວ ກໍ່ນຳມາຕັດດ້ວຍການວັດໄລຍະ 1 ກໍາມືແລ້ວຕັດ, ຈາກນັັ້ນໃຊ້ສາຍຢາງສີດນໍ້າລ້າງດິນອອກໃຫ້ໝົດເອົາລົງແຊນໍ້າສະອາດຈະຊ່ວຍໃຫ້ສົດຢູ່ໄດ້ຫຼາຍວັນ ຈາກນັັ້ນກໍ່ບັນຈຸລົງຖົງ. ທຸກຄັັ້ງທີຂຸດຂ່າອອກມາແລ້ວຄວນຖົມຂຸມຂ່າທີຂຸດແລ້ວດ້ວຍແກບດໍາປົກທົ່ວທັງກໍ ຂ່າຈະຊ່ວຍໃຫ້ຂ່າມີສີງາມ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຂ່າຂຸດງ່າຍບໍ່ຮອດປີກໍສາມາດເກັບແກ່ນໄດ້ແລ້ວ, ໃນເນື້ອທີ 40 x40 ແມ່ນສາມາດເກັບໝາກໄດ້ 200 ກິໂລ (ໝາກແຫ້ງ) ໃນລາຄາກິໂລລະ 30,000 ກີບ

IV. ເງືອນໄຂ ແລະ ຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດຂອງຊາວກະສິກອນ
ໃນການຄິດໄລ່ຕົ້ນທືນການຜະລິດແມ່ນແນະນໍາໃຫ້ຊາວກະສິກອນຜູ້ທີມີເງືອນໄຂເຊັ່ນ: ຜູ້ທີມີພື້ນທີເປັນຂອງຕົນເອງໂດຍການຄັດ.
4.1 ການຄັດເລືອກໝາກສຸກ
ການປູກຂ່າໂດຍການເກັບໝາກແມ່ນເປັນວິທີການອີກວິທີການໜຶ່ງທີຊາວກະສີກອນຂອງ ສ ປ ປ ລາວ ໃຫ້ຄວາມສົນໃຈເປັນຢ່າງຍິິ່ງ ໂດຍສະເພາະກໍ່ແມ່ນປະຊາຊົນຢູ່ທາງພາກເໜືອຂອງລາວ ເນືື່ອງຈາກວ່າມີການເກັບຊືື່ແກ່ນໂດຍພໍ່ຄ້າ ຈາກ ສປ ຈີນ ໃນລາຄາທີສົມເຫດສົມຜົນອັນເປັນທີສົນໃຈໃນການປູກຂ່າເພື່ອເກັບແກ່ນກໍ່ແມ່ນໃຊ້ເຕັກນິກຄ້າຍຄືກັນກັບການປູກເພື່ອເອົາຫົວ, ໄລຍະເວລາໃນການເກັບແກ່ນແມ່ນ 1 ປີ
V. ການຕະຫຼາດ
ເນື້ອງຈາກວ່າຂ່າເປັນພືດທີສາມາດນໍາມາປຸງແຕ່ງເປັນອາຫານໄດ້ທັງແກ່ນ, ໜໍ່ ແລະ ຫົວ ສະນັັ້ນເຮົາຈຶ່ງສາມາດເກັບຂາຍໄດ້ທັງໝາກ ແລະ ຫົວ. ດັ່ງນັັ້ນຈຶ່ງໄດ້ນໍາສະເໜີວິທີການມາເປັນ 2 ວິທີການແຕ່ລະວິທີການແມ່ນຂື້ນກັບຊາວ ກະສິກອນຜູ້ທີປູກວ່າຕ້ອງການຈະຂາຍໝາກ ຫຼື ຈະຂາຍຫົວ. ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນອີງຕາມລາຄາໃນທ້ອງຕະຫຼາດຂອງແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນເປັນຫຼັກ, ສ່ວນຂອງລາວແມ່ນຕະຫຼາດຍັງຕ້ອງການອີກຫຼາຍເຊັ່ນຊາວກະສິກອນຢູ່ທາງພາກເໜືອຂອງລາວແມ່ນຍັງຜະລິດປ້ອນຕະຫຼາດບໍ່ທັນຕໍ່ຄວາມຕ້ອງການ.
5.1 ວິທີການອົບໝາກຂ່າເເພືື່ອານເກັບຮັກສາ ແລະ ເພິມມູນຄ່າ.
ການອົບແຫ້ງ: ໝາກຂ່າແຕ່ລະຄັັ້ງແມ່ນການນໍາເອົາໝາກຂ່າສຸກແກ່ເຕັມທີ່ແລ້ວເຂົ້າໄປອົບແຫ້ງຢູ່ເຕົາອົບຂະໜາດນ້ອຍທີມານໍາໃຊ້ພາຍໃນຄອບຄົວ. ໃນການອົບໝາກຂ່າແຕ່ລະຄັັ້ງຈະໃຊ້ເວລາຢູ່ 12 ຫາ 24 ຊົ່ວໂມງ ໂດຍຕ້ອງມີການຮັກສາອຸນຫະພູມຄວາມຮ້ອນຢ່າງເໝາະສົມ,ໝາກຂ່າອົບແຫ້ງສາມາດເກັບໄວ້ໄດ້ດົນພ້ອມທັງເປັນການເພີ່ມມູນຄ່າລາຄາຂ່າຂື້ນໄປຕືມອີກ, ນອກຈາກນັັ້ນ ມັນຍັງມີຄວາມເສຍຫາຍໜ້ອຍໃນການເກີດເຊື້ອຣາຕ່າງໆ.
ການອົບແຫ້ງ ຖ້າເຮົາເອົາໝາກຂ່າສົດເຂົ້າເຕົາອົບຈໍານວນ 60 ກິໂລກຼາມ ພ້ອມກັນຈະໃຊ້ເວລາຢູ່ປະມານ 12 ຊົ່ວໂມງ.ວິທີການອົບ : ທຸກໆ 30 ນາທີ ຕ້ອງໄດ້ປີ້ນໝາກຂ່າໃນເຕົາອົບຈາກລຸ່ມຂື້ນເທິງ ເພືື່ອໃຫ້ໝາກຂ່າແຫ້ງສະເໝີກັນດີ. ອັດຕາສ່ວນຫລຸດຂອງນໍ້າໜັກຈາກການອົບແຫ້ງຢູ່ທີ່ 100 ກິໂລກຼາມ (ໝາກດິບ) ຈະໄດ້ໝາກແຫ້ງປະມານ 15 ຫາ 20 ກິໂລກຼາມ.
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: file:///C:/Users/HP/Downloads/fb7s8oXA7Qt38tcl.pdf
https://www.kasetorganic.com/knowledge/galanga/
https://www.surinseed.com/article/208/วิธีปลูกข่าแบบมืออาชีพ