ພະຍາດທີ່ເກີດຈາກເຊື້ອແບັກທີເຣຍໃນປາ

1. ພະຍາດໂຕດ່າງ
 ສາເຫດ: ເກີດຈາກເຊື້ອແບັກທີເຣຍຟຣາໂວ, ແບັກທີ່ເຣຍໂຄລຳແນລ Flavobacterium Columnare ມີ
ລັກສະນະເປັນແທ່ງຍາວ ຫຼື ເປັນສາຍຕໍ່ກັນສາມາດຜະລິດນໍ້າຍ່ອຍສຳລັບຍ່ອຍໂປຣຕີນ ແລະ ກະດູກອ່ອນຂອງປາ.
 ອາການ: ປາຈະລອຍນໍ້າຊ້າໆ ຢູ່ບໍລິເວດໜ້ານໍ້າ ແບັກທີ່ເຣຍຈະທຳລາຍບໍລິເວດຜີວໜັງ, ຄີ ແລະ ຟັນຢືມ
ບໍລິເວນທີ່ຕິດເຊື້ອຈະລຸດອອກ ສີຂອງຜີວໜັງຈະເຫັນເປັນແຖວດ່າງໆທົ່ວໄປ ອາດພົບເລືອດອອກຕາມຜີວໜັງ, ເກັດລຸດ ຫາກຕິດເຊື້ອຮຸນແຮງຈະເກີດມີບາດແຜທີ່ເປັນຂຸມຕາມຜີວໜັງ ອັດຕາການຕາຍອາດສູງເຖິງ 70% ພາຍໃນ 1-2 ວັນ ແລະ ຈະທະຍອຍຕາຍຈົນໝົດໜອງ ຫຼື ກະຊັງ.
 ຊະນິດປາທີ່ເກີດພະຍາດ: ປາທີ່ມີເກັດ ແລະ ບໍ່ມີເກັດ
 ລະດູການແຜລະບາດຂອງພະຍາດ, ພົບເຫັນໃນຊ່ວງທີ່ອຸນຫະພູມໃນຮອບວັນມີການປ່ຽນແປງຢ່າງວອງໄວ
ໂດຍສະເພາະໃນຊ່ວງເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນສິງຫາ ແລະ ຈະພົບການລະບາດຮຸນແຮງໃນຊ່ວງປາຍລະດູຮ້ອນເຖິງຕົ້ນລະດູຝົນ.

1.2 ການປ້ອງກັນ ແລະ ການປິ່ນປົວ
1. ໃສ່ເກືອເມັດໃສ່ນໍ້າທີ່ໃຊ້ໃນການຂົນສົ່ງລູກປາປະມານ 1 ບ່ວງຊາຕໍ່ນໍ້າ 1 ລິດ ເພື່ອລົດຄວາມຄຽດຈາກການ
ຂົນສົ່ງ ຫຼື ເວລາທີ່ປາຢູ່ແບບໜາແໜ້ນ.
2. ໃຊ້ຟໍມາລິນ 150-200 ຊີຊີຕໍ່ນໍ້າ 1000 ລິດແຊ່ 15-30 ນາທີ ຫຼື ຄອບເປີຊັນເຟດ 40 ກຣາມຕໍ່ນໍ້າ 1000
ລິດ ແຊ່ 1 ຊົ່ວໂມງເປັນຕົ້ນ.

2. ພະຍາດຕາສວດ (ພະຍາດຕາຂາວ, ຕາດູນ)
 ສາເຫດ: ເກີດຈາກເຊື້ອສະເຕັບໂຕກັອກກັດ ອາຄາແລັກຕິອິ້ (Steptococcus agalactiae)
 ອາການ: ປາຈະລອຍນໍ້າຢ່າງບໍ່ມີທິດທາງ: ສີຂອງລຳຕົວຄໍ້າ, ຕາສວດຂ້າງໃດຂ້າງໜຶ່ງ ຫຼື ທັງສອງຂ້າງ, ແກ້ວຕາ
ຂຸ່ນມົວ ອາດມີເລືອດອອກບໍລິເວນຕາ໋ ແຜ່ນຕິດຟັນຟືນ, ປາກ, ຖານຄີ, ຮູທະວານ ແລະ ອະໄວຍະວະພາຍໃນເຊັ່ນ: ຕັບຈະມີສີຊິດ, ມ້າມມີຂະໜາດໃຫ່ຍຜິດປົກກະຕິ ແລະ ບໍລິເວນຂອບຈະມີສີແດງ ອາດພົບຟີໜອງ ແລະ ເລືອດອອກບໍລິເວນກ້າມເນື້ອ.
 ຊະນິດປາທີ່ເກີດພະຍາດ: ໄດ້ແກ່ປາທີ່ມີເກັດເປັນຕົ້ນ.
 ລະດູການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດ: ພົບການເກີດພະຍາດໄດ້ຕະຫຼອດປີ ແລະ ມີການລະບາດຢ່າຮຸນແຮງໃນຊ່ວງ
ລະດູຮ້ອນຕັ້ງແຕ່ເດືອນ ມີນາ ຫາ ເດືອນ ກໍລະກົດ.
2.2 ການປ້ອງກັນ ແລະ ການປິ່ນປົວ
1. ການປ້ອງກັນທີ່ດີທີ່ສຸດຄື ບໍ່ຄວນປ່ອຍປາລົງລ້ຽງໜາແໜ້ນເກີນໄປ, ໃຫ້ອາຫານໃນປະລິມານທີ່ເໝາະສົມ, ຄວນນໍາປາທີ່ເຈັບອອກຈາກໜອງ ຫຼື ກະຊັງ ແລະ ທຳລາຍໃຫ້ໄວທີ່ສຸດ ເພື່ອລຸດການແຜ່ກະຈ່າຍຂອງແບັກທີເຣຍ.
2. ປິ່ນປົວ ໂດຍການນຳໃຊ້ຢາຕ້ານຈຸລະຊີບປະສົມໃນອາຫານເຊັ່ນ: Oxytetracycline, Endofloxacin 10-30 mg/1 ລິດ ແຊ່ 1-2 ວັນ ເຮັດຕິດຕໍ່ກັນ 3-4 ວັນ ແລະ ຄວນຢຸດການໃຫ້ຢາກ່ອນຂາຍ 21 ວັນ.

3. ພະຍາດທ້ອງບວມ
 ສາເຫດ: ເກີດຈາກເຊື້ອ ແອໂຣໂມແນດ ໄຮໂດຣຟີລາ (Aeromonads hydrophila) ມີຮູບຮ່າງເປັນແທ່ງ
ສັ້ນສ່ວນຫຼາຍພົບໃນນໍ້າຈືດ ໂດຍສະເພາະໃນແຫຼ່ງນໍ້າຈືດທີ່ມີປະລິມານອິນຊີສານເປັນຈຳນວນຫຼາຍ.
 ອາການ: ປາຈະຕາຍໄວ ໂດຍບໍ່ສະແດງອາການພາຍນອກໃຫ້ເຫັນ ຫຼື ມີອາການພຽງເລັກນ້ອຍເທົ່ານັ້ນ. ອະໄວ
ຍະວະພາຍໃນເລືອດຄ້າງ ບໍລິເວນລຳໄສ້ມີເລືອດອອກເປັນຈຸດຊໍ້າ, ເນື້ອເຍື່ອຊ່ອງທ້ອງ ແລະ ກ້າມເນື້ອມີເລືອດອອກເປັນຈຸດນ້ອຍ, ທ້ອງບວມນໍ້າ ແລະ ອາດມີເລືອດອອກບໍລິເວນລຳຕົວ.
 ຊະນິດປາທີ່ເກີດພະຍາດ: ພົບໄດ້ທັງປາມີເກັດ ແລະ ບໍ່ມີເກັດ ເຊັ່ນ: ປານິນ, ປາປາກ, ປາໄນ, ປາດຸກ ເປັນຕົ້ນ.
 ລະດູການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດ: ມັກຈະເກີດຂື້ນໃນຊ່ວງປາຍລະດູຝົນຕໍ່ກັບລະດູໜາວ ເນື່ອງຈາກສະພາບ
ແວດລ້ອມປ່ຽນແປງໄປໃນເວລາອັນໄວ.
3.2 ການປ້ອງກັນ ແລະ ການປິ່ນປົວ
1. ການປ້ອງກັນທີ່ດີທີ່ສຸດຄື: ບໍ່ຄວນປ່ອຍປາລົງລ້ຽງໜາແໜ້າເກີນໄປ ໃຫ້ອາຫານໃນປະລິມານທີ່ເໝາະສົມຄວນນຳປາທີ່ເຈັບອອກອອກຈາກໜອງ ຫຼື ກະຊັງ ແລະ ທຳລາຍໃຫ້ໄວທີ່ສຸດ.
2. ປິ່ນປົວ ໂດຍການນຳໃຊ້ຢາຕ້ານຈຸລະຊີບປະສົມໃນອາຫານເຊັ່ນ: Oxytetracycline, Endofloxacin 10-30 mg/1 ລິດ ແຊ່ 1-2 ວັນ ເຮັດຕິດຕໍ່ກັນ 3-4 ວັນ ແລະ ຄວນຢຸດການໃຫ້ຢາກ່ອນຂາຍ 21 ວັນ.

4. ພະຍາດເກັດຕັ້ງ
ພະຍາດນີ້ພົບໄດ້ໃນປາທີ່ມີເກັດ ເຊິ່ງອາການຂອງພະຍາດອາດມີເກັດຕັ້ງເປັນບາງສ່ວນ ຫຼື ເກັດຕັ້ງໝົດຕົວ. ນອກນັ້ນຍັງພົບລັກສະນະຈຸດສີແດງທົ່ວຕົວ ໂດຍສະເພາະບໍລິເວນຄີ ແລະ ລຳຕົວ. ພະຍາດເກັດຕັ້ງທີ່ພົບອາດເກີດຂື້ນ ໂດຍເປັນຜົນເນື່ອງຈາກການເກີດພະຍາດທ້ອງບວມ ຫຼື ອາດເປັນອາການຂອງພະຍາດໂດຍສະເພາະ ທີ່ເກີດຈາກການຕິດເຊື້ອພະຍາດແບັກທີເຣຍ.
4.1 ການປ້ອງກັນ ແລະ ການປິ່ນປົວ
1. ແຊ່ຢາຕ້ານຈຸລະຊີບ ເຊັ່ນ: Oxytetracycling ຫຼື Tetracyclin ໃນອັດຕາສ່ວນ 10-30 mg/ນໍ້າ 1 ລິດ.
2. ການຂ້າເຊື້ອໃນໜອງລ້ຽງປາ ຄວນໃຊ້ປູນຂາວ 50-60 ກິໂລກຣາມ ຕໍ່ໄລ່ ໂດຍໂຮຍໃຫ້ທົ່ວໜອງ ຫຼັງຈາກດູດນໍ້າອອກແລ້ວ ແລະ ຕາກໜອງໃຫ້ແຫ້ງກ່ອນກຽມນໍ້າໜອງເພື່ອປ່ອຍປາລົງລ້ຽງ.

5. ພະຍາດຄີ-ຫາງກຸດ
ເປັນພະຍາດທີ່ພົບປົກກະຕິ ໂດຍສະເພາະໃນປາຂະໜາດນ້ອຍ ເກີດຈາກການຕິດເຊື້ອພະຍາດຫຼາຍຊະນິດ ທັ້ງກາຝາກ ແລະ ແບັກທີເຣຍ ປາທີ່ເຈັບໃນໄລຍະທຳອີດ. ຄີ ແລະ ຫາງປາບໍລິເວນທາງປາຍຈະກຸດ ແລະ ຄ່ອຍໆລາມເຂົ້າໄປ ຈົນຄີ ແລະ ຫາງມີຂະໜາດທີ່ນ້ອຍລົງຫຼາຍ ບາງຄັ້ງຄີ ແລະ ຫາງຈະກຸດໄປໝົດເລີຍ.
 ຊະນິດປາທີ່ເປັນພະຍາດນີ້ໄດ້ແກ່: ປາດຸກ, ປານິນ, ປາປາກ ເປັນຕົ້ນ.
5.1 ການປ້ອງກັນ ແລະ ປິ່ນປົວ
1. ໃຊ້ຢາຕ້ານຈຸລະຊີບ ໃນອັດຕາສ່ວນ 1-2 ມິນລີກຣາມ ຕໍ່ນໍ້າ 1000 ລິດ ແຊ່ປາປະມານ 2-3 ວັນ.
2. ການຂ້າເຊື້ອໃນໜອງລ້ຽງແມ່ນໃຊ້ປູນຂາວ ໃນອັດຕາ 50-60 ກິໂລກຣາມຕໍ່ໄລ່ ໂດຍໂຮຍໃຫ້ທົ່ວໜອງ ຫຼັງຈາກດູດນໍ້າອອກແລ້ວ ແລະ ຕາກໜອງໃຫ້ແຫ່ງກ່ອນກຽມນໍ້າໜອງເພື່ອລ້ຽງປາ

ຂຽນ ແລະ ຮຽບຮຽງໂດຍ: ສີວິໄລ ອິນທະວົງ ສູນຂໍ້ມູນຂ່າວສານກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ພະແໜງຄຸ້ມຄອງການປະມົງ, ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ