ເຕັກນິກ: ການປັບປຸງບຳລຸງດິນດ້ວຍນ້ຳຈຸລິນຊີຈາກ ຂີ້ກະເດືອນ

ຂີ້ກະເດືອນ ເປັນສັດຊະນິດໜື່ງ ທີ່ຖືວ່າມີປະໂຫຍດຫຼາຍກວ່າໂທດໃຫ້ແກ່ມະນຸດ ທີ່ພົບ ແລະ ຮູ້ຈັກມີປະມານ 4,400 ຊະນິດ, ເຊິ່ງມັນຈະມີສ່ວນຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ໂຄງສ້າງຂອງດິນດີຂື້ນ, ເຮັດໃຫ້ດິນຜຸຜຸ່ຍ ແລະ ເຮັດໃຫ້ການລະບາຍນ້ຳ ແລະ ອາກາດໄປສູ່ດິນດີຂື້ນ. ຂີ້ກະເດືອນສາມາດເຈາະລົງໃຕ້ດິນໄດ້ເລິກກວ່າ 20 ແມັດ, ຊື່ງເປັນການໄຖພວນດິນແບບທຳມະຊາດ ທີ່ເຄື່ອງກົນຈັກທາງການກະເສດບໍ່ສາມາດເຮັດໄດ້ ແລະ ຍັງຊ່ວຍໃຫ້ດິນມີອຸດົມສົມບູນໂດຍການຊ່ວຍເພີ່ມອິນຊີວັດຖຸ ແລະ ທາດອາຫານແກ່ດິນ. ນອກຈາກນີ້ຍັງພົບວ່າ ຂີ້ກະເດືອນຍັງມີປະໂຫຍດຕໍ່ພືດໃນການຊ່ວຍກະຕຸ່ນ ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງພືດ ແລະ ສາມາດບອກເຖິງການປົນເປືອນສານເຄມີໃນດິນໄດ້ ດ້ວຍການເບິ່ງຈຳນວນຂີ້ກະເດືອນໃນດິນ ເຖິງຄວາມໜາແນ່ນຂອງຂີ້ກະເດືອນ.
ນ້ຳຈຸລິນຊີຂີ້ກະເດືອນແມ່ນ ການນຳເອົາມູນຂີ້ກະເດືອນໄປຂະຫຍາຍເຊື່ອຈຸລິນຊີໃຫ້ອອກມາໃນຮູບແບບຂອງນ້ຳ ເຊິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຊື່ອຈຸລິນຊີໄດ້ຫຼາຍຂື້ນ ແລະ ມີທາດອາຫານທີ່ພືດຕ້ອງການ ເປັນປຸ໋ຍຂະນິດນ້ຳ ທີ່ເຮົາສາມາດນຳໄປຊີດພົ້ນ ຫຼື ປະສົມນ້ຳຫົດຕົ້ນໄມ້ໄດ້

ຊື່ທ້ອງຖິ່ນ: ຂີ້ກະເດືອນນ້ອຍ                                                         ຊື່ທ້ອງຖິ່ນ: ຂີ້ກະເດືອນດິນ

ຊື່ອັງກິດ: (African night crawler)                                                ຊື່ອັງກິດ : (earthworm)
ວິທີການ ແລະ ອຸປະກອນໃນການລ້ຽງຂີ້ກະເດືອນ

•  ສ່ວນປະສົມຫຼັກຂອງການລ້ຽງຂີ້ກະເດືອນ

1. ມູນສັດ (ຂີ້ງົວ,ຂີ້ຄວາຍ,…) 25 ເປົາ,1ເປົາ = 13 kg
2. ຂີ້ກະເດືອນ
3. ຝຸ່ນບົມ

ຂັ້ນຕອນໃນການກຽມມູນສັດ
ນຳເອົາຂີ້ມູນສັດ (ຂີ້ງົວ 25 ເປົາ) ໄປແຊ່ນ້ຳໃນຖັງນ້ຳທີ່ມີຄະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສາມດຮອງຮັບມູນສັດໄດ້,ຈາກນັ້ນຈື່ມມູນສັດ ແລ້ວແຊ່ປະໄວ້ 1 ອາທິດ ແລະ ນ້ຳທີ່ແຊ່ມູນສັດນັ້ນຕ້ອງປະສົມນ້ຳຂີ້ກະເດືອນພ້ອມ ເພື່ອຊ່ວຍດັບກິ່ນມູນສັດ.
ຂັ້ນຕອນການລ້ຽງ
• ຫຼັງຈາກແຊ່ຂີ້ງົວໄດ້ 1 ອາທິດ, ເຮົາກໍນໍາມາຕັ້ງປະໄວ້ 1 ວັນ
• ຈາກນັ້ນເອົາເຂົ້າຄອກ 1 ບ໊ອກ (ພື້ນທີ່ປະມານ 1 – 2 m2) ໃຊ້ຂີ້ງົວປະມານ 4 – 5 ເປົາ
• ແລ້ວນຳເອົານ້ຳໃຊ້ຫົດຊີ້ງົວໃຫ້ຊຸ່ມ,ໂດຍໃຊ້ມືແຍ່ເບິ່ງວ່າ ຂີ້ງົວເຢັນລົງຫຼືບໍ
• ວັັນຕໍ່ມາ ເຮົາກໍ່ໂຮຍຂີ້ກະເດືອນໃສ່ ຂີ້ງົວທີ່ເຮົາກຽມໄວ້.ຂີ້ງົວ 4 ເປົາ/ຂີ້ກະເເດືອນ 5 kg ຫຼື ຂີ້ງົວ 5ເປົາ/ຂີ້ກະເດືອນ 6 kg.
• ໃນຂີ້ງົວ 4 ເປົານັ້ນ ເຮົາຈະໄດ້ຝຸ່ນຂີ້ກະເດືອນ ປະມານ 70 – 80 kg, ຖ້າຂີ້ງົວ 5ເປົາ ຈະໄດ້ຝຸ່ນຂີ້ກະເດືອນ 90 – 100 kg.
• ລະຫວ່າງນັ້ນໃຫ້ຫົດນ້ຳ ເພື່ອໃຫ້ຊຸ່ມພໍປະມານ ເມື່ອໄດ້ແລ້ວ ໃສ່ຝຸ່ນໝັກລົງໃນພາຫະນະທີ່ຈະລ້ຽງ ບໍ່ວ່າຈະເປັນ ກະຊາມ, ອ້າງຊີມັງເປັນຕົ້ນ. ຈາກນັ້ນປ່ອຍຂີ້ກະເດືອນລົງໄປ, ແລ້ວຄ່ອຍໆໃຫ້ອາຫານ ແລະ ຫົດນ້ຳຢ່າງສະໝຳ່ສະເໝີ
ຂັ້ນຕອນການບົວລະບັດຮັກສາ ຫຼັງຈາກທີ່ປ່ອຍຂີ້ກະເດືອນລົງ.
• ອາທິດທຳອິດຕ້ອງມີການຫົດນ້ຳ, ຖ້າອາກາດຮ້ອນໆຕ້ອງຫົດເກືອບທຸກມື້, ແຕ່ຖ້າມີຝົນກໍ່ຫົດບາວັນ.ຫົດນ້ຳປົກະຕິ ແຕ່ຖ້າຢາກໃຫ້ດີແມ່ນໃຊ້ຫົວປ່ອຍນ້ຳແບບສະເປ ເນື່ອງຈາກວ່າ ຖ້າເຮົາໃຊ້ແບບສີດທຳມະດາ ມັນຈະມີຜົນເສຍຄື: ຈະເຮັດໃຫ້ປຽກສະເພາະບາງຈຸດ, ສີດພໍໃຫ້ຊຸ່ມ ບໍ່ຕ້ອງປຽກຂຈົນຊຸ່ມ. ຖ້າປຽກຈົນຊຸ່ມກໍ່ຈະມີປັດຫາຕາມມາກໍ່ຄື: ຝຸ່ນຈະຊ້າ ເພາະເລື່ອງຄວາມຊຸ່ມເຮົາຕ້ອງຊຳນານນ້ອຍໜື່ງ ຖ້າປຽກຊຸ່ມຫຼາຍ ເວລາຂີ້ກະເດືອນຍ່ອຍອອກມາຖັບຖົມກັນແມ່ນເເໜ່ນຫຼາຍ.
• ເມື່ອຄົບກຳນົດ 20 ວັນ ຂອງຮອບການລ້ຽງນັ້ນ ຈະຢຸດການຫົດນໍ້າຕໍ່ເນື່ອງໄປອີກ 10 ວັນ ເພື່ອເອົາມູນຂີ້ກະເດືອນ.
• ໃຊ້ເວລາໃນການຍ່ອຍປະມານ 25 ວັນ ຫຼື 1 ເດືອນ,ແຕ່ບໍ່ໃຫ້ເກີນ 40 ວັນ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍ່ເກັບມາຕາກແດດ (ແຕ່ບໍ່ແມ່ນຕາກແດດແທ້,ຕ້ອງຕາກໃນຮົ່ມ), ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ຖືກແສງແດດ ເພື່ອປັບຄວາມຊຸ່ມ,ໃຫ້ຄວາມຊຸ່ມຫຼຸດເຫຼືອພຽງ 20 – 30% ຖ້າຊຸ່ມຫຼາຍເກີນໄປກໍ່ບໍ່ສາມາດ ຮ່ອນໄດ້.
• ຖ້າຢາກໃຫ້ດີແມ່ນ: ແຕ່ລະບ໊ອກ,ແຕ່ລະຖັງທີ່ລ້ຽງ ຄວນມີວັນ,ເວລາ ຂຽນກຳນົດເອົາໄວ້ວ່າ ເຮົາເລີ່ມລົງເຮັດວັນທີ່ໃດ ເພື່ອສະດວກໃນການຄາດການໃນການໜັກຂີ້ງົວ ໃນຄັ້ງຕໍ່ໄປ, ສ່ວນນ້ຳໜັກຂີ້ງົວ ກໍ່ສາມາດນ້ຳເອົານຳເກົ່າມາໃຊ້ໄດ້ເຖິງ 2 ຄັ້ງ. ຈາກນັ້ນເຮົາກໍ່ສາມາດນຳໄປຫົດພຶດຜັກສ່ວນຄົວໄດ້ເປັນຢ່າງດີ ເຊິ່ງເປັນການປະຢັດທີ່ຄຸ່ມຄ່າ.
ຄວາມເໝາະສົມຂອງສະພາບແວດລ້ອມ.
ສະພາບແວດລ້ອມກໍ່ເປັນປັດໃຈສຳຄັນຕໍ່ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງຂີ້ກະເດືອນປະກອບດ້ວຍ
2.1. ຄວາມຊຸ່ມ: ຂີ້ກະເດືອນແຕ່ລະຊະນິດຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ດີໃນຄວາມຊຸ່ມທີ່ແຕກຕ່າງກັນເຊັ່ນ: ຄວາມຊຸ່ມທີ່ເໝາະສົມຕໍ່ຂີ້ກະເດືອນທີ່ອາໄສຢູ່ພື້ນດິນ 40-70%, ສ່ວນຂີ້ກະເດືອນທີ່ອາໄສຢູ່ພື້ນກອງມູນສັດ ຫຼື ຊາກອິນຊີທີ່ມີການຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ດີ ຕວາມຊຸ່ມ 70-80% ເປັນຕົ້ນ.
ອຸນຫະພູມ: ອຸນຫະພູມທີ່ເໝາະສົມຕໍ່ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງຂີ້ກະເດືອນ ຢູ່ໃນຊ່ວງ 15-28 ອົງສາເຊ ໂດຍສະເພາະຂີ້ກະເດືອນໃນເຂດຮ້ອນຈະມີຄວາມຕ້ານທານ ຕໍ່ອຸນຫະພູມສູງໄດ້ດີກວ່າ ຂີ້ກະເດືອນໃນເຂດອົບອຸ່ນ.
ຂີ້ກະເດືອນ ນອກຈາກຈະນຳເອົາຂີ້ຂອງມັນມາເຮັດຝຸ້ນໄດ້ແລ້ວນັ້ນ, ຍັງສາມາດນຳມາເຮັດນ້ຳຈຸລິນຊີຂີ້ກະເດືອນໃຊ້ໄດ້.ລາຍລະອຽດມີດ່ັງລຸ່ມນີ້:
ຂັ້ນຕອນຂອງການເຮັດນ້ຳຈຸລິນຊີຂີ້ກະເດືອນ
ໃນການຜະລິດນ້ຳໝັກມູນຂີ້ກະເດືອນນັ້ນ ຈະປະກອບມີຫຼາຍໆ ວິທີທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ເຊິ່ງເຮົາສາມາດລົງມືເຮັດເອງໄດ້ ງ່າຍໆ
ວີທີການແລະອຸປະກອນ
(ວິທີທີ່ 1)

•  ສ່ວນປະສົມ ແລະ ອັດຕາສ່ວນປະສົມ

• ກາກນ້ຳຕານ 100 cc (ເພື່ອໄປລ້ຽງຈຸລິນຊີໃຫ້ມີການຂະຫຍາຍໂຕໄວ)
• ນ້ຳ 10 kg
• ມູນສັດ (ຂີ້ຂອງຂີ້ກະເດືອນ) 1 kg
• ຖັງ 20 – 50 ລິດ
• ເຄື່ອງໃຫ້ ອອກຊີເຈນຕູ້ປາ

• ຂັ້ນຕອນການໝັກ

• ໃຊ້ມູນຂີ້ກະເດືອນ ບັນຈຸໃນຜ້າ ທີ່ມັດໄວ້ໃຫ້ແໜ້ນ ຫຼື ໃສ່ກະສອບກໍ່ໄດ້
• ຖອກນ້ຳໃສ່ຖັງໃຫ້ເຕັມ ຖ້າເປັນນ້ຳປະປາ ແມ່ນປະຖິ່ມໄວ້ 2 ວັນ, ຫຼັງຈາກນັ້ນນໍາເອົາມູນຂີ້ກະເດືອນທີ່ກຽມໄວ້ ໃສ່ລົງໃນຖັງທີ່ມີນ້ຳ ແລ້ວເອົາ ກາກນ້ຳຕານ 100 cc ຫຼື ນ້ຳຕານແດງ 1 ຖ້ວຍ
• ຈາກນັ້ນປຳ້ລົມຕູ້ປາ ຕໍ່ສາຍລົມອອກຊີເຈນ ໄປຫາຫົວຈຸ່ມລົງໄປໃນນ້ຳດົນເຖິງ 3 ວັນ ຫຼື 7 ວັນ,ກໍ່ສາມາດນົໃຊ້ໄດ້ແລ້ວ ຈື່ງເອົາຖົງມູນຂີ້ກະເດືອນອອກຈາກຖັງນ້ຳ ນຳໄປເຮັດປຸ໋ຍແຫ້ງໃສ່ຕົ້ນໄມ້ໄດ້

• ອັດຕາການສ່ວນ ແລະ ວີທີການນຳໃຊ້ນ້ຳຈຸລິນຊີ

• ໃຊ້ຊີດພົນທາງໃບຂອງພືດ ແມ່ນໃຊ້ນ້ຳໝັກມູນຂີ້ກະເດືອນ 1 ລິດ/ນໍ້າ 10 ລິດ ໃຫ້ພົນຕອນເຊົ້າ ຫຼື ຕອນແລງທີ່ຍັງມີແສງແດງອ່ອນໆ
• ໃຊ້ເປັນນ້ຳຫົດເງົ້າຕົ້ນໄມ້ ພໍດິນຊຸ່ມ ຫຼື ດິນອຸ້ມນ້ຳ ນ້ຳໝັກ 1 ລິດ/ ນໍ້າ 20 ລິດ
• ໃຊ້ພົນເມັດແນວພັນກ່ອນປູກໄດ້

ວິທີທີ 2

• ສ່ວນປະສົມ ແລະ ອັດຕາສ່ວນ

• ມູນຂີ້ກະເດືອນ 1 kg
• ນ້ຳສະອາດ 10 kg
• ຖັງ 20 ລິດ

• ວິທີການໝັກ

• ນຳເອົາມູນຂີ້ກະເດືອນ ລົງໃນຖັງທີ່ກຽມໄວ້
• ແລ້ວນຳເອົານ້ຳ 10 kg ຖອກລົງໄປປະສົມກັບມູນຂີ້ກະເດືອນ,ຄົນໃຫ້ເຂົ້າກັນຢ່າງລະອຽດ
• ແລ້ວໝັກປະໄວ້ 1 ຄືນ, ຫຼັງຈາກໄດ້ 1ຄືນ ນຳເອົານ້ຳໝັກ ມາຕອງເອົາມູນຂີ້ກະເດືອນອອກ ສະກັດເອົາແຕ່ນຳ້,ສ່ວນຂີ້ກະເດືອນທີ່ເຫຼືອ ເຮົາສາມາດນຳໄປໃສ່ຕົ້ນໄມ້ໄດ້
• ເມື່ອເຮົາສະກັດເອົາແຕ່ນ້ຳສຳເລັດແລ້ວ ເຮົາກໍ່ຈະໄດ້ປຸ໋ຍນ້ຳໝັກຂີ້ກະເດືອນ

•  ອັດຕາການສ່ວນ ແລະ ວີທີການນຳໃຊ້ນ້ຳຈຸລິນຊີ

• ໃຊ້ຊີດພຶດທາງໃບ ໃນອັດຕາ 1 cc / ນ້ຳ 1 ລິດ
• ອັດຕາ 20 cc / ນ້ຳ 20 ລິດ (5 cc =1 ບ່ວງຊົດແກ້ງ)
ຕົ້ນທືນທີ່ນຳໃຊ້

ຈຸດດີ ແລະ ຈຸດອ່ອນ
ຈຸດດີ
• ນ້ຳໝັກຂີ້ກະເດືອນໃຊ້ເປັນປຸ໋ຍເຄມີໄດ້ ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ຮາກພືກແຂງແຮງ ຈື່ງຊ່ວຍເພີ່ມຂະໜາດຕົ້ນໄມ້ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຜຜົນຜະລິດມີປະລິມານເພີ່ມຂື້ນ
• ໃຊ້ເປັນຢາຂັບໄລ່ແມງໄມ້ ແລະ ສັດຕູພືດອື່ນໆໄດ້
• ມີແບັກທີເຊຍ ແລະ ຈຸລິນຊີ ທີ່ສາມາກິນເຊື່ອລາຕ່າງໆ ຊ່ວຍຮັກສາເຊື້ອລລາ ທີ່ເປັນຈຸດສີດຳໃນໃບໄມ້,ດອກໄມ້ ແລະ ສາມາດຂ້າໂຕອ່ອນຂອງເພ້ຍໄດ້
• ມີຄຸນສົມບັດເປັນຮໍຟໂມນພືດ ຊ່ວຍໃຫ້ພືດຕິດດອກໄດ້ດີ ແລະ ແຂງແຮງ
• ຊ່ວຍໃຫ້ລະບົບຮາກຂອງພຶດສາມາດແຜ່ກະຈ່າຍໃນບໍລິເວນກວ້າງ
• ຊ່ວຍຫຼົດການເປັນພິດຂອງທາດອາຫານພຶດບາງຊະນິດທີ່ມີປະລິມານຫຼາຍເກີນໄປເຊັ່ນ: ອາລູມີນຳ ແລະ ແມັງການີສ ເນື່ອງຈາກນ້ຳໝັກຈະຊ່ວຍຢືດທາດທັງສອງໄວ້ບາງສ່ວນ
• ສົ່ງເສີ່ມການເກີດຂອງເມັດດິນ
• ສາມາດນຳໄປບຳບັດນ້ຳເສຍໄດ້
ຈຸດອ່ອນ
• ຖ້າເຮົາປະສົມກາກນ້ຳຕານໃນນ້ຳໝັກມູນຂີ້ກະເດືອນ, ກາກນ້ຳຕານກໍ່ອາດເປັນໂທດຕໍ່ພືດ ແລະ ສັດໄດ້ ຖ້າເຮໄາໃຫ້ອາກາດບໍພຽງພໍ
• ນ້ຳໝັກມູນຂີ້ກະເດືອນ ຖ້າເອົາໄປຊີດໃສ່ກັບພວກກ້ວຍໄມ້ ລະວັງເລື່ອງວັດສະດຸ ເພາະມັນຈະເພໄວ

• ຂໍ້ແນະນຳ

• ຫ້າມໃຊ້ນ້ຳປະາ ເພາະມີຄໍລີນ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ຈຸລີນຊີດີໆຕາຍໝົດ ຖ້າໃຊ້ນ້ຳປະປາໃຫ້ລອງປະນ້ຳໄວ້ 3-4 ວັນ ເພື່ອໃຫ້ຄໍລີນລະເຫີຍຫາຍ
• ກ່ອນໃຊ້ ຕ້ອງປະສົມນ້ຳໝັ້ກມູນຂີ້ກະເດືອນກັບນ້ຳໃຫ້ເຈື່ອຈ່າງ ບໍ່ສະນັ້ນໃບໄມ້ຈະໄໝ້ໄດ້

ຮູບ: ນ້າໝັກ ສູດ1                             ຮູບ:ນໍ້າໝັກ ສູດ2 ແລະ ການລ້ຽງ

ຮູບ:ການລ້ຽງໃສ່ກະຊາມ                                           ຮູບ:ການແຊ່ ຂີ້ງົວ ເພື່ອລ້ຽງຂີ້ກະເດືອນ

ຮູບ: ການໃຫ້ອາຫານທີ່ຄອກລ້ຽງ                                                   ຂີ້ກະເດືອນ

ຂີ້ກະເດືອນ

ຂໍ້ມູນເພີມຕື່ມ:
ຂໍ້ມູນແນວພັນ:
ວິດິໂອ:
ຕິດຕໍ່:

ຮຽບຮຽງໂດຍ: