ຄູ່ມືເຕັກນິກການປູກໝາກພ້າວ
1. ເຕັກນິກການປູກໝາກພ້າວ.
ໝາກພ້າວ ເປັນພືດເສດຖະກິດທີ່ສໍາຄັນຊະນິດໝື່ງ ທີ່ມີຜົນປະໂຫຍດຢ່າງຫຼວງຫຼາຍເຊັ່ນ: ບໍລິໂພກສົດ, ເປັນວັດຖຸດີບປອ້ນໂຮງງານອຸດສາຫະກຳອາຫານ ແລະ ນໍ້າມັນພືດຕ່າງໆ. ໃນປະຈຸບັນ ປະເທດເຮົາ ຍັງນໍາໃຊ້ໝາກພ້າວເຂົ້າໃນການປຸງແຕ່ງອາຫານ, ປະເພດຂອງຫວານ, ກະທິ ນອກຈາກນີ້ ຍອງໝາກພ້າວຍັງໃຊ້ຜະລິດເປັນຜະລິດຕະພັນອື່ນໄດ້ ເຊັ່ນ: ເຊື່ອ, ໝອນ ອື່ນໆ.
ໝາກພ້າວ ສາມາດປູກໄດ້ໃນທົ່ວ ສ ປປ ລາວ ຍົກເວັ້ນເຂດເນີນສູງອາກາດເຢັນຕະຫຼອດປີເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ສວ່ນຫຼາຍ ນິຍົມປູກໃນເຂດພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຂດຢູ່ຕາມລຽບແຄມແມ່ນໍ້າ, ດິນທີ່ເໝາະສົມໃນການປູກໝາກພ້າວ ແມ່ນດິນທີ່ມີທາດອາຫານອຸດົມສົມບູນ, ຄວາມເປັນກົດເປັນດ່າງຂອງດິນຢູ່ລະຫວ່າງ 4.3 – 8, ອຸ່ນຫະພູມສະເລ່ຍລະຫວ່າງ 21-30 ອົງສາ, ປະລິມານນໍ້າຝົນສະເລ່ຍ 1.500-2.000 ມມ/ປີ.
3. ການເລືອກພັນສໍາລັບປູກ.
– ການຄັດເລືອກພັນ: ແມ່ນຂື້ນກັບຈຸດປະສົງການນໍາໃຊ້ເຊັ່ນ: ຖ້າປູກເພື່ອນໍາໃຊ້ບໍລິໂພກສົດຄວນຄັດເລືອກພັນຫອມ, ຫວານ, ຕົ້ນຕໍ່າ. ຖ້າປູກສໍາລັບອຸດສາຫະກຳນໍ້າມັນ ຫຼື ອາຫານ ຄວນເລືອກພັນໝວ່ຍໃຫ່ຍ, ນວນໝາ ແລະ ໝາກດົກ.
– ການຄັດເລືອກຕົ້ນພັນ: ຕົ້ນພັນຕ້ອງເປັນຕົ້ນທີ່ໃຫ່ຍ ແລະ ດົກກວ່າຕົ້ນອື່ນ ຢ່າງໝ້ອຍ 80 ໝວ່ຍ/ຕົ້ນ/ປີ, ເປັນຕົ້ນທີ່ແຂງແຮງ ແລະ ສົມບູນດີ ປ້ອງຖີ່ສະໝໍ່າສະເໝີ, ມີໃບ 30 ກ້ານຂື້ນໄປ.
– ການຄັດເລືອກໝວ່ນພັນ: ໃຫ້ເລືອກເອົາໝວ່ຍໃຫ່ຍ, ແກ່ ແລະ ຫ້າວດີ ສີຂອງເປືອກຈະປ່ຽນ ຈາກສີຂຽວເປັນສີນໍ້າຕານ.
4. ການເກັບຮັກສາພັນ.
ໝວ່ຍທີ່ຈະເອົາມາເຮັດພັນຄວນລະມົດລະວັງບໍ່ໃຫ້ຕົກກະທົບກັບດິນ, ຈາກນັ້ນຈິ່ງຄັດເລືອກໝວ່ຍພັນ ແລ້ວຄວນເກັບໄວ້ບອ່ນຮົ່ມ 1-2 ອາທິດ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ ກໍ່ເອົາໝວ່ຍໝາກພ້າວໄປຈຸ່ມລົງນໍ້າ ຖ້າວ່າຂ້າງໃດຟູຂື້ນເທີງ ໃຫ້ປາດເປືອກຂ້າງນັ້ນ, ຮອຍປາດປະມານ 6 x 10 ຊັງຕີແມັດ, ເພື່ອໃຫ້ນໍ້າຊືມເຂົ້າໄດ້ສະດວກ ແລະ ແຕກໝໍ່ງ່າຍ.
5. ການກ້າເບ້ຍ.
ຕົ້ນລະດູຝົນ ເປັນຊ້ວງເໝາະສົມ, ຄວນໄຖດິນຕາກແດດໄວ້ ປະມານ 5-7 ວັນ ແລ້ວຈິ່ງໄຖພວນລະອຽດ, ເຮັດຮ່ອງເລີກປະມານ 15-30 ຊັງຕີແມັດ, ເອົາໝາກພ້າວລຽນທາງແຄງໄປທາງດຽວກັນເປັນແຖວ, ຈາກນັ້ນ ເອົາດິນຖົມກາຍເຄິ່ງໝວ່ຍໝອ້ຍໝື່ງ, ແລ້ວເອົາເຟືອງແຫ້ງປົກ ດິນໝານກ້າເບ້ຍຄວນເປັນດິນ ຕົມປົນຊາຍ, ລະບາຍນໍ້າໄດ້ດີ, ຢູ່ບອ່ນມີແສງແດດ ແລະ ສະດວກໃນການຫົດນໍ້າ. ພາຍຫຼັງກ້າເບ້ຍໄດ້ 15-20 ວັນ ກໍ່ສາມາດຍ້າຍໄປຊໍາໄດ້.
6. ການຊໍາໝໍ່ໝາກພ້າວ.
ກອ່ນອື່ນໄຖ ຫຼື ຂຸດດິນເລີກ 20 ຊັງຕີແມັດ ແລ້ວຕາກແດດໄວ້ 5-7 ວັນ ອານາໄມເສຍຫຍ້າ, ເສຍໄມ້ອອກໃຫ້ໝົດ ແລ້ວໂຮຍຝຸ່ນຄອກ 1250-1560 ກິໂລ/ເຮັກຕາ ຈາກນັ້ນ ໄຖພວນ, ຄາດໃຫ້ລະອຽດ, ແລ້ວເຮັດໝານ ຄວາມກ້ວາງ, ຄວາມຍາວ ແລ້ວແຕ່ຄວາມເໝາະສົມ, ຄວາມສູງຂອງໝານ 20 ຊັງຕີແມັດ, ແລ້ວເຮັດຮອ່ງ ພາຍໃນໝານ ກ້ວາງ 20 ຊົງຕີແມັດ ແລະ ເລີກ 15-20 ຊົງຕີແມັດ, ແຕ່ລະຮ່ອງຫ່າງກັນ 50 ຊັງຕີແມັດ, ເອົາໝໍ່ໝາກພ້າວລົງໃນຮ່ອງ ຫ່າງກັນ 50 ຊັງຕີແມັດ, ແລ້ວເອົາດິນຖົມກາຍເຄິ່ງໝວ່ຍໝອ້ຍໝື່ງ.ເມື່ອຊໍາໄດ້ 4-6 ເດືອນ ຫຼື ເບັ້ຍໝາກພ້າວມີ 4-6 ໃບ ກໍ່ສາມາດນໍາໄປປູກໄດ້.
7. ການຕຽມດິນປູກ.
ໃຫ້ອານາໄມພື້ນທີ່ປູກໃຫ້ກ້ຽງ ຖ້າຢູ່ບອ່ນຕໍ່າກໍ່ໃຫ້ຍົກຄູ ແລະ ຂຸດຮ່ອງລະບາຍນໍ້າ, ຫຼັງຈາກບຸກເບີກ ແລະ ປັບໝ້າດິນ, ໄຖ, ຄາດ ແລ້ວຈິ່ງວາງແຜນປູກ.
8. ໄລຍະປູກ.
• ໝາກພ້າວເຕັ້ຍຄວນປູກໄລຍະຫ່າງ 4 x 4 ແມັດ
• ໝາກພ້າວກາງ ຄວນປູກໄລຍະຫ່າງ 6 x 6 ແມັດ
• ໝາກພ້າວໃຫ່ຍ ຄວນປູກ ໄລຍະຫ່າງ 8 x 8 ແມັດ
9. ວິທີຕຽມຂຸມ ແລະ ປູກ.
ກອ່ນປູກຄວນກຽມຂຸມກອ່ນ 2-3 ເດືອນ, ຂະໝາດຂຸມ 1x1x1 ແມັດ, ໃນເວລາຂຸດດິນ, ດິນຢູ່ຂ້າງເທິງປະໄວ້ຕ່າງຫາກ ແລະ ດິນພື້ນປະໄວ້ຕ່າງຫາກ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ຈິ່ງເອົາດິນສວ່ນເທິງປະສົມກັບຝຸ່ນຄອກ, ຝຸ່ນບົ່ມ ຫຼື ຝຸ່ນຊີວະພາບ ແລະ ຢາກໍາຈັດປວກລົງໃນຂຸດ ຈາກນັ້ນຈິ່ງເອົາດິນສວ່ນລຸ່ມລົງ ແລ້ວຈົ່ງໄວ້ 30 ຊັງຕີແມັດ ເພື່ອເອົາເບ້ຍໝາກພ້າວລົງ ໃຫ້ດ້ານໝໍ່ຫັນໄປທາງດຽວກັນ, ເອົາດິນຖົມ 2/3 ຂອງໝວ່ຍ(ກາຍເຄິ່ງໝວ່ຍໝື່ງ) ພອ້ມກັບຢຽບໃຫ້ແໝ້ນ ລະວັງບໍ່ໃຫ້ໝໍ່ຫັກ.
10. ການບົວລະບັດຮັກສາໝາກພ້າວ.
– ຫຼັງຈາກປູກແລ້ວຖ້າຝົນບໍ່ຕົກກໍໃຫ້ຫົດນໍ້າທັນທີ, ໃນຊ່ວງໄລຍະທໍາອິດ ການໃຫ້ນໍ້າເປັນສິ່ງຈໍາເປັນທີ່ສຸດ, ຕ້ອງໝັ່ນໃຫ້ນໍ້າສະໝໍ່າສະໝີ, ໂດຍສະເພາະໃນລະດູແລ້ງ ຄວນໃຫ້ນໍ້າໝື່ງຄັ້ງຕໍ່ອາທິດ.
– ຄວນເຮັດຮົ້ວອອ້ມ ຕົ້ນໝາກພ້າວທີ່ປູກໃໝ່ ເພື່ອປ້ອງກັນສັດ.
– ໝໍ່ໝາກພ້າວຄວນຈະໄດ້ຮັບການບົວລະບົວຮັກສາເປັນຢ່າງດີ, ໃນຂຸດປູກຕ້ອງອານາໄມເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຫຍ້າເກີດ.
– ຖ້າວ່າມີແມງໄມ້ ຫຼື ພະຍາດທໍາລາຍ ເຊັ່ນ: ປວກ, ດ້ວງ ແຮດ ແລະ ແມງໄມ້ຊະນິດອື່ນໆ ຄວນໃສ່ຢາ ປ້ອງກັນ ຫຼື ຂ້າແມງໄມ້ ໃນອັດຕາ 10-20 ກຼາມຕໍ່ນໍ້າ 20 ລິດ.
11. ການໃສ່ຝຸ່ນ.
ການໃສ່ຝຸ່ນແມ່ນຂື້ນກັບຂະໝາດຂອງຕົ້ນໝາກພ້າວ ແລະ ຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງດິນ, ເມື່ອອາຍຸໝາກພ້າວອາຍຸ 1 ປີ ຂື້ນໄປແນະນໍາໃຫ້ໃສ່ຝຸ່ນເຄມີສູດປະສົມ 15:15:15 ໃນປະລິມານ 1 ກິໂລ/ຕົ້ນ/ປີ ແລະ ເພີ່ມຂື້ນປີລະ 1 ກິໂລ ຈົນກວ່າຕົ້ນໝາກພ້າວເປັນໝາກ.
ຊ່ວງໄລຍະເປັນໝາກແນະນໍາໃຫ້ໃສ່ຝຸ່ນເຄມີສູດປະສົມ 13:13:21 ໃນປະມານ 2-5 ກິໂລ/ຕົ້ນ/ປີ ປະກອບກັບການໃສ່ຝຸ່ນຄອກ 50 ກິໂລ/ຕົ້ນ/ປີ ແລະ ຂີ້ເທົ່າ ຫຼື ປູນຂາວ 10-20 ກິໂລ/ຕົ້ນ/ປີ. ວິທີການໃສ່ຝຸ່ນ ໃຫ້ຂຸດຮ່ອງອອ້ມຫ່າງຈາກຕົ້ນໝາກພ້າວ 1 ແມັດ ມົນທົນ ເລິກປະມານ 10 ຊັງຕີແມັດ ເອົາຝຸ່ນໃສ່ແລ້ວເອົາດິນຖົມ ຈາກນັ້ນຈິ່ງເອົານໍ້າຫົດ.
12. ອາຍຸການເກັບກ່ຽວ.
ເມື່ອໝາກພ້າວມີອາຍຸປະມານ 5-6 ປີ ສາມາດໃຫ້ຜົນຜະລິດ 12-14 ແຊງ/ປີ ເຊິ່ງຂື້ນກັບແນວພັນ. ການເກັບກ່ຽວຂື້ນກັບຈຸດປະສົງການນໍາໃຊ້ ອາດຈະເກັບໝວ່ຍອອ່ນ ຫຼື ໝວ່ຍແກ່ ແຕກຕ່າງກັນມີດັ່ງນີ້:
– ການເກັບກ່ຽວໝວ່ຍອ່ອນ: ວິທີເໝາະສົມ ມີຫຼາຍວິທີເຊັ່ນ: ການນັບອາຍຸຫຼັງຈາກຊໍ່ດອກບານໄປອີກ ປະມານ 5-6 ເດືອນ ຫຼື ສັງເກດເບີ່ງສີເປືອກຂອງໝາກພ້າວ.
– ການເກັບກ່ຽວໝວ່ຍແກ່: ໝາກພ້າວທີ່ເລີ່ມແກ່ສັງເກດໄດ້ຈາກສີຂອງເປືອກຈະປ່ຽນຈາກສີຂຽວເປັນສີນໍ້າຕານ ແລະ ການເກັບກ່ຽວໝວ່ຍແກ່ທີ່ເໝາະສົມ ເມື່ອອາຍຸປະມານ 11-12 ເດືອນ ຫຼັງຈາກຊໍ່ດອກບານ.
13. ວິທີການເກັບກ່ຽວ.
ແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ, ແຕ່ລະເຂດແມ່ນມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນ ເຊິ່ງມິວິທີການເກັບກ່ຽວຄັ່ງນີ້:
– ການໃຊ້ຂໍເກາະ.
– ການໃຊ້ຄົນຂື້ນເກັບ ແມ່ນເໝາະສົມກັບການເກັບໝວ່ຍອອ່ນ ຫຼື ເກັບໝວ່ຍໄວ້ເຮັດພັນ ໂດຍບໍ່ໃຫ້ກະທົບກັບພື້ນດິນ.
ຮຽບຮຽງໂດຍ: ເດືອນເພັງ ສີຫາລາດ
ໝວດໝູ່: ການປູກພືດໃຫ້ໝາກ
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ກະຊວງ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້; ກົມປູກຝັງ
ຂໍ້ມູນເພີມຕື່ມ:
ຂໍ້ມູນແນວພັນ:
ວິດີໂອ:
ຕິດຕໍ່: