ຂໍ້ແນະນໍາ ການຜະລິດຝຸ່ນຊີວະພາບດ້ວຍການລ້ຽງຂີ້ກະເດືອນ
I. ຄຸນປະໂຫຍດຂອງຂີ້ກະເດືອນ
– ປັບສິ່ງເນົ່າເປື່ອຍໃຫ້ເປັນຝຸ່ນທຳມະຊາດທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງ ແລະ ຊ່ວຍກຳຈັດຂີ້ເຫຍື້ອໃນຄົວເຮືອນ.
– ດຸດດິນໃຫ້ເປັນຮູ, ເຮັດໃຫ້ດິນຜຸຜຸ່ຍ, ດິນມີອາກາດ ເຮັດໃຫ້ພືດງາມ ແລະ ໃຫຍ່ໄວ.
– ໂຕຂອງຂີ້ກະເດືອນເປັນອາຫານທີ່ມີໂປຕີນສູງໃຫ້ແກ່ສັດລ້ຽງ ແລະ ຂີ້ກໍ່ເປັນຝຸ່ນທຳມະຊາດທີ່ດີຕໍ່ການປູກພືດທຸກຊະນິດ.
1. ທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງຂີ້ກະເດືອນ
– ບ່ອນຮົມ ຫຼື ຕາກແດດກໍ່ໄດ້ ແຕ່ຕ້ອງມີອາຫານກິນ (ຈຸລິນຊີ).
– ມີອາກາດລຸລ່ວງດີບ່ອນທີ່ສາມາດລົບລີ້ສັດຕ່າງໆໄດ້ເຊັ່ນ: ນົກ, ໜູ, ມົດ ແລະ ອື່ນໆໄດ້ດີ.
2. ປະເພດອາຫານລ້ຽງຂີ້ກະເດືອນ
– ຫຍ້າ, ໃບຕອງ, ເຟືອງ, ຜັກເສດ, ເປືອກໝາກໄມ້ ຫຼື ອື່ນໆ ຈາກຄົວເຮືອນ ແລະ ຈາກຕະຫຼາດ.
II. ວິທີການລ້ຽງຂີ້ກະເດືອນ
1. ການລ້ຽງເພື່ອກຳຈັດຂີ້ເຫຍື້ອ
– ລ້ຽງໃສ່ຊາມຢາງແຕກ, ຖັງດຳແຕກ, ຖາດຢາງ ແລະ ອື່ນໆ.
– ຊາມທີ່ມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງຂະໜາດ 40 ຊມ ຂື້ນໄປໃຫ້ປ່ອຍ 1 ກຣາມ/ຊາມ ໃຫ້ອາຫານ 1-5 ກຣາມ/ມື້ ສາມາດໃຫ້ທຸກໆມື້ໄດ້ ແລະ ວາງຊາມລ້ຽງໃຫ້ສູງຈາກພື້ນ 15-20 ຊມ ຫົດນໍ້າ 1 ຄັ້ງ/ອາທິດ.
2. ການລ້ຽງເພື່ອເອົາຝຸ່ນໃສ່ສວນຄົວ-ລ້ຽງເປັນຄອກ
1. ການເລືອກສະຖານທີ່
– ບ່ອນພຽງ ຫຼື ປັບໜ້າດິນໃຫ້ພຽງ, ບ່ອນຮົ່ມ ຫຼື ຕາກແດດກໍ່ໄດ້
– ຖ້າບໍ່ມີຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ຍິ່ງເປັນການດີ
2. ວັດຖຸ-ອຸປະກອນ
– ດິນບຼອກ ຫຼື ໄມ້ແປ້ນ ແລະ ອື່ນໆທີ່ສາມາດປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ຂີ້ເຫຍື້ອພັງອອກຈາກຄອກ ຫຼື ໜານ
– ແນວພັນຂີ້ກະເດືອນ
– ຜ້າຢາງປູ
– ເສດອາຫານຕ່າງໆທີ່ຈະໝັກ
– ບົວຫົດນໍ້າ ຫຼື ທໍ່ຢາງ
3. ຂັ້ນຕອນ ແລະ ວິທີການເຮັດ
1. ການສ້າງຄອກ
– ປູຜ້າຢາງ, ເອົາດິນບຼອກ ຫຼື ໄມ້ແປ້ນມາເຮັດເປັນຄອກ 4 ລ່ຽມປິດ ລວງກ້ວາງ 1 ແມັດຂື້ນໄປຕາມ
ຄວາມເໝາະສົມ ແລະ ລວງຍາວ 2 ແມັດຂື້ນໄປຕາມຄວາມເໝາະສົມ, ສູງບໍ່ເກີນ 20 ຊມ.
2. ຂັ້ນຕອນການໝັກ
– ເອົາເສດອາຫານຕ່າງໆໃສ່ໃນຄອກບໍ່ໃຫ້ເກີນ 30 ຊມ ຖ້າຂະໜາດຄອກກ້ວາງ 100 ຊມ x 200 ຊມ ໃສ່ເສດຜັກນໍ້າໜັກລວມ 150 kg-200 kg /ຄອກ ເອົາໃບໄມ້ແຫ້ງ ຫຼື ເຟືອງປົກສູງ 3 ຂໍ້ມື, ໝັກໄວ້ 15-20 ວັນ ຫົດນໍ້າ 2-3 ຄັ້ງ/ອາທິດ.
– ຖ້າໝັກດ້ວຍເຟືອງ ຫຼື ໃບໄມ້ຈະຊ່ວຍປ້ອງກັນກິ່ນເໝັນ, ບໍ່ໃຫ້ແມງວັນລົງໄຂ່ໃສ່-ບໍ່ເກີດໜອນ, ສັດບໍ່ມາຄວັດເຂ່ຍ, ຮັກສາຄວາມຊຸ່ມໄດ້ດີ.
3. ການປ່ອຍໃສ່ຄອກລ້ຽງ
– ຫຼັງຈາກໝັກໄດ້ 15-20 ວັນກໍ່ປ່ອຍຂີ້ກະເດືອນໃສ່ໄດ້ ແຕ່ກ່ອນປ່ອຍຂີ້ກະເດືອນໃຫ້ເອົາມືຈົກເບິ່ງກ່ອນຖ້າຍັງຮ້ອນຢູ່ໃຫ້ຫົດນໍ້າ ຫຼື ບໍ່ທັນປ່ອຍເທື່ອຖ້າຂະໜາດຄອກ 100 ຊມ x 200 ຊມ ແມ່ນໃຫ້ປ່ອນຂີ້ກະເດືອນ 0,5 – 1 ກິໂລ.
4. ການເບິ່ງແຍງຮັກສາ
ຍາມແລ້ງຫົດນໍ້າ 2-3 ເທື່ອ/ອາທິດເພື່ອຮັກສາຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ ຍາມຝົນບໍ່ຈໍາເປັນຕ້ອງຫົດກໍ່ໄດ້,ອຸນຫະພູມທີ່ເໝາະສົມ 25-35 ອົງສາເຊ ແລະ ຄວາມຊຸ່ມທີ່ເໝາະສົມ 50-80 %.
III. ການເກັບກູ້ເອົາຂີ້ຂອງຂີ້ກະເດືອນມາເປັນຝຸ່ນອົງຄະທາດ
– ພາຍຫຼັງທີ່ປ່ອຍຂີ້ກະເດືອນລົງໄປໄດ້ 75-90 ວັນກໍ່ສາມາດເກັບເອົາຝຸ່ນໄດ້ ໂດຍການເອົາໜ່າງດຳມາວາງໃສ່ເທິງໜານໃໝ່ທີ່ມີຂີ້ເຫຍື້ອບົ່ມສຸກໄວ້ແລ້ວ 3 ອາທິດ.
– ຍ້າຍເອົາທັງຝຸ່ນ ແລະ ຂີ້ກະເດືອນຈາກໜານເກົ່າມາຢອງໃສ່ເທິງຕາໜ່າງຂອງໜານໃໝ່ໃຫ້ຈົນໝົດ ໄລຍະເວລານີ້ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ຫົດນໍ້າ, ປະໄວ້ 3-7 ວັນ ຂີ້ກະເດືອນຈະດຸດລອດໜ່າງລົງໄປຫາອາຫານຢູ່ໜານໃໝ່ສ່ວນເຫຼືອຢູ່ເທິງຕາໜ່າງກໍ່ຈະແມ່ນຂີ້ຂອງຂີ້ກະເດືອນ ອັນນີ້ແມ່ນຝຸ່ນ ຊີວະພາບດີເດັ່ນເອີ້ນວ່າ: ຝຸ່ນຂີ້ກະເດືອນ.
– ໃຫ້ເອົາຝຸ່ນດັ່ງກ່າວໃສ່ຖົງທີ່ສາມາດຮັກສາຄວາມຊຸ່ມໄວ້ໄດ້ ແລະ ບໍ່ໃຫ້ຖືກແດດ ຝຸ່ນມີຄຸນຄ່າ ແລະ ມີຄຸນນະພາບເໜືອກວ່າປຸຍເຄມີ.
1. ວິທີການຮ່ອນເອົາຝຸ່ນເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຝຸ່ນງາມ
– ພາຍຫຼັງທີ່ເກັບກູ້ແລ້ວບໍ່ໃຫ້ຮ່ອນເລີຍໂລດເພາະຝຸ່ນຍັງມີຄວາມຊຸ່ມຢູ່ເຮັດໃຫ້ຝຸ່ນເປັນກ້ອນ, ບໍ່ໄດ້ຝຸ່ນຫຼາຍ ແລະ ບໍ່ງາມ ພາຍຫຼັງທີ່ບັນຈຸໃສ່ເປົາແລ້ວປະໄວ້ 3-5 ວັນຈຶ່ງນໍາຝຸ່ນມາຮ່ອນ.
– ພາຍຫຼັງທີ່ຮ່ອນແລ້ວຂີ້ທີ່ຄ້າງເທິງໜ່າງຮ່ອນໃຫ້ເອົາໄປລ້ຽງຕໍ່ເພາະໃນຝຸ່ນຍັງມີໄຂ່ ແລະ ໂຕນ້ອຍຂີ້ກະເດືອນຢູ່ຝຸ່ນທີ່ຮ່ອນງາມແລ້ວສາມາດນຳໄປໃຊ້ໄດ້ເລີຍ ຖ້າຍັງບໍ່ທັນໄດ້ໃຊ້ໃຫ້ບັນຈຸໃສ່ຖົງທີ່ສາມາດຮັກສາຄວາມຊຸ່ມ ປະໄວ້ບໍ່ໃຫ້ຖືກແສງແດດ.
IV. ການນຳໄປໃຊ້
1. ໃຊ້ໃນການກຽມດິນປູກຜັກສວນຄົວ
– ຫຼົກຫຍ້າອອກຈາກບ່ອນທີ່ຈະປູກຜັກ ແລະ ບໍ່ຕ້ອງຂຸດດິນແລ້ວຢາຍຝຸ່ນຂີ້ກະເດືອນໃສ່ໃຫ້ທົ່ວ 1 ກຳມື/ 20-30 ຊມ.
– ເອົາໃບໄມ້ແຫ້ງ, ຫຍ້າ, ເຟືອງປົກບາງໆໃຫ້ທົ່ວ ແລະ ຫົດນໍ້າ 2-3 ເທື່ອ/ອາທິດ ແລ້ວປະໄວ້ 1 ອາທິດຈຶ່ງນຳເອົາເບ້ຍພືດລົງປູກໃສ່.
2. ໃຊ້ໃນການກ້າເບ້ຍ
– ເຮັດຄືກັບການກ້າເບ້ຍຊະນິດຕ່າງໆ ຫາກແຕ່ຈະໃຊ້ຝຸ່ນຂີ້ກະເດືອນແທນດິນໂດຍການໃສ່ລົງໃນຖົງເບົ້າທີ່ຈະກ້າເບ້ຍໃຫ້ພໍດີ ຄວນຈະໃຊ້ເຈ້ຍໜັງສືພິມກໍ້ໃຫ້ມີຂະໜາດນ້ອຍ (ເທົ່າຖ່ານໄຟສາຍໃຫຍ່)ແລ້ວໃຊ້ກາວຕິດເປັນເບົ້າກ້າເບ້ຍ ຫຼື ຖົງຢາງຕິກທີ່ມີຂະໜາດນ້ອຍກໍ່ໄດ້ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ສີ້ນເປືອງຝຸ່ນຈົນເກີນໄປ.
3. ໃຊ້ເຂົ້າໃນການປູກຜັກ
– ເປີດເຟືອງທີ່ປົກອອກຂ້ວດໃຫ້ເປັນຂຸມເລິກ, ກ້ວາງ 5 x 5 ຊມ ແລ້ວເອົາຝຸ່ນຂີ້ກະເດືອນໃສ່ 1 ກຳມື/ຂຸມ ຫຼັຈາກນັ້ນເອົາເບ້ຍກ້າລົງປູກໃສ່ເນັ້ນໃຫ້ແໜ້ນ ແລ້ວເອົາໃບໄມ້ປົກໄວ້ຄືນ ຫົດນໍ້າ 1-2 ຄັ້ງ/ມື້. ແຫຼ່ງທີ່ມາ: ໄຂ່ແກ້ວ ພົມວິໄລ
ຜູ້ຮຽບຮຽງ: ລັດຕະນາ ໄຊຍະວົງ
ໝວດໝູ່: ການປັບປຸງດິນ
ຂໍ້ມູນເພີມເຕີມ:
ຂໍ້ມູນເຕັກນິກ:
ວີດີໂອ:
ຕິດຕໍ່: