ເຕັກນິກການປູກຜັກຫອມປ້ອມນອກລະດູ ໃນພື້ນທີ່ເຂດຊຸ່ມນໍ້າ
ເຕັກນິກການປູກຜັກຫອມປ້ອມນອກລະດູ ໃນພື້ນທີ່ເຂດຊຸ່ມນໍ້າ
- ລັກສະນະທົ່ວໄປ
ຜັກຫອມປ້ອມເປັນຜັກທີ່ຢູ່ໃນຕະກຸນ Apiaceae ມີຊື່ວິທະຍາສາດວ່າ Coriandrum sativum L ເປັນຜັກທີື່ສາມາດບໍລິໂພກສ່ວນຂອງໃບ ແລະ ກ້ານ ເປັນ ຜັກສົດ ຜັກຫອມປ້ອມ ເປັນພືດລົ້ມລຸກທີ່ມີອາຍຸສັ້ນປະມານ 40-60 ວັນ ລໍາຕົ້ນ, ຮາກ, ໃບ, ກ້ານໃບ, ດອກ ແລະ ເມັດມີກິ່ນຫອມ ສາມາດປູກໄດ້ໃນ ດິນທຸກປະເພດ ບໍ່ວ່າຈະເປັນດິນໜຽວ, ດິນຜຸຜຸ່ຍ, ຕົມແກບຊາຍ ແຕ່ດິນທີ່ ເໝາະ ສົມແມ່ນດິນລ້ວນທີື່ມີການລະບາຍນໍ້າໄດ້ດີ ສາມາດປູກໄດ້ທົ່ວປະເທດ ປູກໄດ້
2. ເຕັກນິກ ແລະ ຂັ້ນຕອນການປູກຜັກຫອມປ້ອມນອກລະດູ ໃນພື້ນທີ່ເຂດຊຸມນໍ້າ
ໂດຍທົ່ວໄປຜັກຫອມປ້ອມສາມາດປູກໄດ້ດີໃນຊູ່ວງລະດູໜາວໃນເຂດທົ່ງຮາບພຽງ ແລະ ແຄມນໍ້າທີ່ມີນໍ້້າຖ້ວມຕາມລະດູການ, ແຕູ່ເນືື່ອງຈາກພື້ນທີ່ ດັ່ງກ່າວຈໍາກັດ ແລະ ການບໍລິໂພກກໍມີຄວາມຕ້ອງການຕະຫຼອດປີ. ສະນັ້ນ, ມັນຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ຂະຫຍາຍການຜະລິດໄປສູ່ເຂດອືື່ນ ແລະ ປູກນອກລະດູ.
2.1 ເງື່ອນໄຂ ແລະ ຄວາມສະດວກ ຂອງຊາວກະສິກອນ
- ມີຄວາມສົນໃຈ,ມັກໃນອາຊີບກະສິກໍາ ແລະ ເອົາໃຈໃສູ່ໃນການບົວລະບັດ ຮັກສາ.
- ມີພື້ນທີ່ທີ່ເໝາະສົມ, ຮາບພຽງ ຫຼື ຄ້ອຍຊັນເລັກໜ້ອຍ ແລະ ສາມາດລະບາຍນໍ້າໄດ້ສະດວກ ແລະ ໃກ້ກັບແຫຼູ່ງນໍ້າ.
- ມີແຮງງານທີ່ສາມາດເຮັດການກະສິກໍາໄດ້ສອງຄົນຂື້ນໄປ.
- ຊາວກະສິກອນທີ່ເຄີຍເຮັດມາກ່ອນຍິ່ງເປັນການດີເຊັ່ນ: ການປູກພືດຜັກ ຕ່າງໆ
2.2 ແນວພັນທີ່ເໝາະສົມ
ແນວພັນທີື່ເໝາະສົມໃນການປູກເຂດນໍ້າຊຸ່ມ ແມູ່ນແນວພັນຫອມປ້ອມ ໃຫ່ຍເຊີ່ງເປັນແນວພັນທີ່ນໍາເຂົ້າຈາກຕ່າງ ປະເທດ ເປັນແນວພັນທີ່ມີຄວາມຕ້ານ ທານຕໍ່ຄວາມຊຸ່ມຊື່ນສູງໄດ້ດີ.
2.3 ການກຽມແນວພັນ
ຜັກຫອມປ້ອມເປັນພືດທີື່ຂະຫຍາຍພັນ ໂດຍການໃຊ້ເມັດດັ່ງນັ້ນກ່ອນຈະປູກຕ້ອງໄດ້ກຽມເມັດພັນໃຫ້ພ້ອມ ໂດຍການນໍາເອົາເມັດມາທັບໃຫ້ແຕກເປັນ ສອງປ່ຽງ ແລ້ວນໍາໄປແຊ່ນໍ້າ ປະມານ 2-3 ຊ ົ່ວໂມງ ຫຼັງຈາກນັ້ນນໍາມາບົ່ມໄວ້ຈົນ ເມັດເລີ່ມແຕກງອກຈຶ່ງນໍາໄປຫວານໃສ່ໜານ. ແນວພັນທີ່ເໜາະສົມໃນການປູກ ໃນລະດູຝົນ ແມ່ນແນວພັນຫອມປ້ອມໃຫ່ຍທີ່ນໍາເຂົ້າຈາກປະເທດໄທ ສູ່ວນແນວ ພັນພື້ນບ້ານຂອງລາວ ຫຼື ຫອມປ້ອມນ້ອຍແມ່ນບໍ່ເໜາະ ເພາະຍັງເປັນແນວພັນທີ່ ບໍ່ຕ້ານທານຕໍ່ຄວາມຊຸ່ມສູງ.
2.4 ການມຸງໜານ
ມຸງໜານໂດຍຈະໃຊ້ຜ້າກັນແສງມຸງ ເພືື່ອປ້ອງກັນການກະທົບຂອງນໍ້າຝົນ ເມືື່ອເວລາຝົນຕົກ ການມຸງໜານ ແມ່ນຈະມຸງໃຫ້ສູງຈາກໜ້າດິນປະມານ 1.2- 1.5 ແມັດ ໂດຍໃຊ້ໄມ້ຈິງ, ໄມ້ໄຜ່ ຫຼື ໄມ້ທີ່ສາມາດຫາໄດ້ງ່າຍໃນທ້ອງຖິ່ນ ປັກຂອບໜານທັງສອງຂ້າງ ໄລຍະຫ່າງລະຫວູ່າງຫຼັກຕໍ່ຫຼັກປະມານ 2-3 ແມັດຕໍ່ຫຼັກ ປັກໃຫ້ແໜ້ນດີ ແລ້ວມັດເປັນຮາວ ຈາກນັ້ນກໍ່ໍນໍາຜ້າກັນແສງມາປົກແລ້ວມັດ ໃຫ້ແໜ້ນດີ
2.6 ການວ່ານເມັດ
ກ່ອນຈະປູກ ຫຼື ຫ່ວານເມັດຕ້ອງຫົດນໍ້າໃຫ້ທົ່ວໜານນໍາເມັດທີ່ຕຽມໄວ້ ມາຫວ່ານລົງໜານປູກທີ່ຕຽມໄວ້ ແລ້ວຄຸມດ້ວຍເຟຶອງ ຫຼື ແກບເພືື່ອຮັກສາ ຄວາມຊຸ່ມຂອງດິນສໍາເລັດແລ້ວຫົດນໍ້າໃຫ້ຊຸ່ມ ຫຼື ຈະປູກແບບໂຮຍ ເປັນແຖວ ແຕ່ລະແຖວຫ່າງກັນ 15-20 ຊັງຕີແມັດ. ອັດຕາການໃຊ້ເມັດພັນປະມານ 20 ກິໂລກຼາມຕໍ່ໄລ່, ອັດຕາການໃຊ້ເມັດພັນຈະຫຼາຍ ຫຼື ໜ້ອຍນີ້ຂື້ນກັບຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງດິນ ແລະ ເປີເຊັນການແຕກງອກຂອງເມັດພັນ ຫາກດິນມີ ຄວາມອຸດົມສົມບູນດີຈະໃຊ້ເມັດພັນໜ້ອຍລົງ ເພາະຜັກຫອມປ້ອມສາມາດຈະ ເລີນເຕີບໂຕໄດ້ດີ ແລະ ລອດຕາຍໄດ້ຫຼາຍຂື້ນ.
2.7 ການບົວລະບັດຮັກສາ
- ການໃຫ້ນ້ຳ
ຜັກຫອມປ້ອມເປັນພືດທີ່ຕ້ອງການນໍ້າຫຼາຍ ແຕູ່ບໍ່ມັກນໍ້າຂັງ ດັ່ງນັ້ນຄວນ ໃຫ້ນໍ້າຢ່າງສະໝໍ່າສະເໝີຂື້ນກັບຄວາມຊຸ່ມຂອງດິນໃນໜານປູກ ຢ່າໃຫ້ນໍ້າຫຼາຍ ຈົນເກີນໄປເພາະຜັກຫອມປ້ອມຖ້າຖືກນໍ້າ ຫຼື ຝົນ ມັກຈະເນົ່າງ່າຍ ກໍລະນີ ມີຝົນຕົກໃຫ້ຫົດນໍ້າລ້າງທຸກຄັ້ງ ຖ້າບໍ່ດັ່ງນັ້ນຈະເຮັດໃຫ້ຜັກເກີດການເນົ່າເປື່ອຍໄດ້. ສໍາລັບຫຍ້າທີ່ເກີດຂື້ນ ໃນໄລຍະທໍາອິດຄວນຮີບກໍາຈັດໂດຍໄວ ໂດຍການໃຊ້ມືຖອນຢ່າປ່ອຍໃຫ້ຮົກເພາະຫຍ້າເປັນໂຕຍາດແຍ່ງນໍ້າ ແລະ ທາດອາຫານຂອງພືດ.
- ການໃສ່ຝຸ່ນ
ຫຼັງຈາກຜັກຫອມປ້ອມ ມີໃບຈິງແລ້ວໃຫ້ໃສູ່ຝຸ່ນວິທະຍາສາດ ສູດ 46-00-00 ປະມານ 15-30 ກຼາມ, ປະສົມ ນໍ້າ 10 ລິດ, ສິດຜົ່ນໃຫ້ທົ່ວໜານປູກ, ໃນການໃສູ່ຝຸ່ນຜັກຫອມປ້ອມ ມີການປະຕິບັດກັນຫຼາຍແບບທີີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປໃນແຕ່ ລະທ້ອງຖິ່ນ ແຕ່ວິທີທີ່ໃຫ້ໄດ້ຜົນຜະລິດທີ່ດີຄື ການໃສຝຸ່ນຄອກ ຫຼື ຝຸ່ນບົ່ມ ເຊິ່ງຊາວກະສິກອນສາມາດຜະລິດຜັກຫອມປ້ອມໄດ້ສູງເຖິງ 1.500 ກິໂລກຼາມຕໍ່ໄລ່ ແລະ ສໍາຄັນຄືຜັກຫອມປ້ອມເປັນພືດທີ່ໃຊ້ປະໂຫຍດ ຈາກຮາກ. ດັ່ງນັ້ນ, ໃນການຖອນຂື້ນມາຈາກດິນຈະຕ້ອງໄດ້ຮາກທີ່ສົມບູນ ດິນປູກຈຶ່ງຕ້ອງຜຸຜຸ່ຍພໍສົມຄວນ ສະນັ້ນ ຈຶ່ງຄວນໃສ່ຝຸ່ນຄອກ ຫຼື ຝຸ່ນໝັກໃຫ້ຫຼາຍ ຫາກໄດ້ຜັກຫອມປ້ອມທີຕົ້ນເຫົ້ງາຮາກງາມ ກໍ່ຈະເຮັດໃຫ້ໄດ້ນໍ້າໜັກຫຼາຍຂື້ນ.
2.8 ການເກັບກ່ຽວ
ການເກັບກ່ຽວ ຜັກຫອມປ້ອມຈະເລີ່ມເກັບກູ່ຽວໄດ້ເມືື່ອອາຍຸໄດ້ປະມານ 30-45 ວັນ, ເນືື່ອງຈາກວູ່າຜັກຫອມປ້ອມ ສາມາດໃຊ້ທຸກສ່ວນ ເພືື່ອບໍລິໂພກ ຄວນເກັບກ່ຽວໂດຍການຖອນດ້ວຍມືໃຫ້ມີທັງຕົ້ນ ແລະ ຮາກບໍ່ໃຫ້ຂາດ ແຕ່ກ່ອນຖອນ ຄວນຫົດນໍ້າໃຫ້ທົ່ວໜານ ໃຫ້ດິນຊູ່ມເສຍກ່ອນເພືື່ອໃຫ້ຖອນງ່າຍ, ເມືື່ອຖອນ ສໍາເລັດແລ້ວນໍາໄປລ້າງດິນອອກ ຕົກແຕ່ງ (ຊ້ອມ) ໂດຍເດັດໃບເຫຼືອງໃບລ້ຽງ ຖິ້ມນໍາໄປເບີຍໃສ່ລົມ ແລ້ວບັນຈຸໃສ່ກະຕ່າ ເພືື່ອໃຫ້ຜັກຫອມປ້ອມບໍ່ເກີດການເນົ່າ ແລະ ຂະນະການຂົນສົ່ງອັນເນືື່ອງມາຈາກນໍ້າ ຜົນຜະລິດທີ່ດີຕ້ອງມີໃບຂຽວ ສະໝໍ່າສະເໝີ ບໍ່ເປັນພະຍາດໃບລາຍ ຫຼື ໃບໄໝ້, ມີຮາກຂາວຫຼາຍແລະ ຮາກຍາວບໍ່ຂາດ
ວິຊາຮຽນ: ເຕັກນິກການສື່ສານ
ອາຈານສອນ: ຮສ ຟອງສະມຸດ ສຸທຳມະວົງ
ຊື່: ທ. ກິນົງ ແກ້ວປະເສີດ
ນັກສຶກສາ ປະລິນຍາໂທ ລຸ້ນທີ 7, ສາຂາຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນກະສິກຳແບບຍືນຍົງ
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ປື້ມຄູ່ມືສົ່ງເສີມເຕັກນິກການປູກຜັກຫອມປ້ອມນອກລະດູ, ສະໜັບສະໜູນໂດຍ ໂຄງການກະສິກຳເພື່ອໂພຊະນາການ 2019.